مذاکرە احزاب کردستانی با جمهوری اسلامی
پنجشنبه, نوامبر 14, 2019 - 10:38
مذاکرە احزاب کردستانی با جمهوری اسلامی
فرخ نعمت پور
بعد از پایان کنگرە ١٧ حزب دمکرات کردستان، خالد عزیزی دوبارە بە عنوان سکرتر این حزب انتخاب شد. او کە در دورە اخیر بە علت وجود یک سری اختلافات درون حزبی بر سر چگونگی پیشبرد سیاست در مقابل جمهوری اسلامی از رقابت بر سر پست رهبری حزب عقب نشستەبود، این بار با اعلام اینکە حزب متبوعش توانستە بە راهکارهائی حول این مسئلە دست یابد دوبارە در هیئت رهبر این حزب ظاهر شد.
بعد از پایان کنگرە، خالد عزیزی در مصاحبەای تلویزیونی در 'رووداو'آمادەشد و بە سئوالات خبرنگار این رسانە تصویری جواب داد. یکی از بحثهائی کە صورت گرفت حول مذاکرە با جمهوری اسلامی بود. سخنان خالد عزیزی بطور خلاصە در این مورد چنین بودند:
ـ هیچوقت ما مذاکرە را رد نکردەایم،
ـ مذاکرە یک پرنسیپ است،
ـ اگر اختلافی در درون حزب دمکرات در این مورد بودە بر سر قواعد مذاکرە و تکنیکهای آن بودەاست،
ـ در چند ماە گذشتە احزاب کردستانی تعدادی از آنها (مشخصا چهار حزب) مذاکرەهائی با دولت ایران داشتەاند،
ـ او امیدوار است این مذاکرات در آیندە تبدیل بە یک مذاکرە منظم و با برنامە کاری بشود و بە جلو برود،
ـ هر چهار حزب بعد از این با هم این مذاکرات بە پیش خواهند برد.
خالد عزیزی سیاستمداری خبرساز است، او کە تلاش می کند از قالب سنتی بدر آید و یک چهرە مدرن از خود نشان بدهد تقریبا آمادگی آن را دارد بەشیوە باز در مورد همە آن مواردی کە مربوط بە سیاست و حزب متبوع وی هستند، بنشیند و گفتگو کند. او در درون حزب دمکرات کردستان و حتی هنگامی هم کە جناح دیگر حزب یعنی حزب دمکرات کردستان ایران مطرح است در این رابطە مستعدترین چهرە است.
اما همزمان کار او، کە طبیعی هم هست، با اشکالاتی مواجە است. از جملە او هنوز نمی تواند با صراحت بیشتر، و یا با توان بیشتر، صحبت کند و بە واکاوی و یا توجیە سیاسی ـ فکری سیاستها و روندهای موجود بنشیند. یکی از این موارد از جملە مورد مذاکرە است.
مذاکرە با رقیب و یا دشمن سیاسی امری مذموم نیست و در جریان مبارزە می توان از آن استفادەکرد. اما چنانکە خود او می گوید مذاکرە قواعد و تکنیکهائی دارد. ولی فراتر از قواعد و تکنیک، مذاکرە شرایطی هم دارد (کە این از اولی مهمتر است)، یعنی اینکە وضعیت باید طوری باشد کە طرف مقابل را وادار بە مذاکرە و صد البتە بە نیت دادن امتیازاتی کردەباشد. زیرا کە خود مذاکرە بخودی خود نشان از عقب نشینی طرف مقابل ندارد.
در بازخوانش شرایط جمهوری اسلامی و احزاب کرد ایرانی باید گفت کە خالد عزیزی در این مورد چیز زیادی بدست نمی دهد. از جملە اینکە در رابطە با دو مورد اشارە شدە او خوب است دلایلی بهتر (و یا تحلیلی منطقی تر) ارائەبدهد. اینکە واقعا جمهوری اسلامی در چنان شرایط بحرانی قرارگرفتەاست کە آمادگی دادن امتیاز را داشتە باشد؟ آیا احزاب کرد ایرانی مستقر در اقلیم کردستان از آن چنان وضعیت تعرضی و مطلوبی برخوردارند کە جمهوری اسلامی ناچار بە عقب نشینی در مقابل آنها باشد؟ آیا تز دکتر قاسملو کە معتقد بە ایجاد نوعی خودمختاری در کردستان (علیرغم ادامە وجود سیستم متمرکز سیاسی در مناطق دیگر ایران) را می توان بار دیگر آزمود و بە موفقیت آن امید داشت؟
وضعیت کنونی نشان می دهد کە جمهوری اسلامی علیرغم وجود بحرانهای متنوعی کە سرتاپایش را درنوردیدە، اما از آمادگی برای عقب نشینی در مقابل اپوزیسیون هنوز برخوردار نیست، بویژە اینکە جناح اصلاح طلبان کە منطقا می توانند یکی از پایەهای مدارای سیاسی بحساب بیایند در شرایط مطلوبی از زندگی سیاسی خود قرار ندارند.
البتە می توان بە مذاکرات موجود از دریجە دیگری هم نگاە کرد. از نگاە جمهوری اسلامی مذاکرە می تواند بە معنای دورکردن این احزاب و جریانات سیاسی از کشورهای دشمن و بازداشتن آنها از درغلتیدن بە بازیهای سیاسی احتمالی و غیرمترقبە باشد، و از دریچە احزاب کردی بە معنای وارد شدن در روندی باشد کە بە معنای بازشدن امکان دیگری برای سیاست ورزیست. و نیز در شرایطی کە جمهوری اسلامی از لحاظ امکانات تکنولوژیکی نظامی بە اوج رسیدە است و از امکان ضربە زدن در سطح بالائی برخورداراست، مذاکرات و ادامە آن می تواند بمنزلە پاسیف کردن مقطعی این ماشین نظامی در شرایط بد امنیتی نیروهای کرد در اقلیم کردستان باشد و بە آنان فضای امن نسبی اعطا کند. همچنین مذاکرات با جمهوری اسلامی می توان امکان مانور این احزاب در برابر دو حزب قدرتمند اقلیم را بالا ببرد.
نهایتا می توان گفت کە برجستەترشدن اعتقاد بە مذاکرە، بە معنای غلظت بیشتر گرایش و نگاە رفرمیستی در این احزاب است. زمانی دکتر قاسملو گفت کە مسئلە کردستان راە حل نظامی ندارد. بە نظر می رسد با توجە بە محدودشدن شدید امکانات پشت جبهە، مبارزە بە طرق سیاسی نقش بیشتری بازی خواهدکرد و البتە مذاکرە بە عنوان یکی از این راهکارها از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد شد. ولی دوستان ما باید همزمان بیاد داشتەباشند کە بدون نوعی تغییر در بافت و یا شکل سرتاسری قدرت، کردها از امکانات بسیار کمی برای بەعقب راندن حریف برخوردارخواهندبود. امر دمکراسی را نباید از یاد برد. تز قاسملو شکست خورد و احیای آن از امکان بسیار کمی برخوردار است. حتی علنی کردن نسبی مذاکرات هم بە این امر کمک چندانی نخواهدکرد.