ترکیه با پخش سریال امنیتی 'تشکیلات' دنبال چیست؟
سریال "تشکیلات"که از شبکه دولتی "تیآرتی"پخش میشود به ماموریتهای نیروهای سازمان ملی اطلاعات و امنیت (میت) میپردازد که میخواهند اسناد امنیتی مربوط به برنامه مهم پهپاد را که به سرقت رفته، به کشور بازپس گردانند.
این سریال بنا به گزارشها تصاویری از مقر جدید میت را نشان میدهد و بازخوردهای مثبتی در میان مردم داشته است. هرچند منتقدان میگویند این سریال کارکرد "تبلیغاتی"دارد.
تشکیلات، تازهترین سریال عامهپسندیست که دریچهای به دنیای درون حلقههای حاکم بر ترکیه باز میکند، آن هم زمانی که آنکارا تلاش میکند قدرت بینالمللی خود را تقویت کند.
داستان چیست؟
سریال حول محور عملیات محافظت از ترکیه در برابر یک شبکه مشکوک و در خفای جهانی است که سعی دارد دنیا را علیه بلندپروازیهای ترکیه بشوراند.
گروهی از ماموران مسئول این هستند که اسناد مربوط به برنامه پهپاد را به کشور بازگردانند.
منبع تصویر،TRT1
فادی شخصیت شرور در سریال است که برنامهاش ممانعت از بلندپروازی ترکیه است
زاید فادی شخصیت تبهکار و شرور داستان است که عضوی از گروه "کامپانی" (شرکت) است.
روزنامه "ینی شفق"، روزنامه هوادار دولت، نوشت که فادی کنایهای از محمد دحلان رهبر پیشین و اخراجی جنبش فلسطینی فتح است.
پیشینه فادی یادآور دحلان است، هردو فلسطینیهایی هستند که در اردوگاه مهاجران بزرگ شدند. گفته میشود دحلان به "ابو فادی"معروف بود.
دحلان مدتهاست در لیست افراد منفور دولت ترکیه است. دولت ترکیه او را در "فهرست مهمترین تروریستهای تحت تعقیب"قرار داده که شامل افرادی است که به دست داشتن در کودتای ژوئیه ۲۰۱۶ متهم هستند.
پهپادها
تصاویر پهپادهای ترکیه در سراسر این سریال ظاهر میشوند.
پهپادهای ساخت ترکیه در سالهای اخیر توجه جهانی را جلب کرده و از آنها در لیبی، عراق و قرهباغ استفاده شده است.
منبع تصویر،TRT
پهپادهای ساخت ترکیه در سریال به طور مکرر نشان داده میشوند
سریال، پهپادهایی را نشان میدهد که بر شمال عراق به پرواز درمیآیند، و بر استفاده از آنها در عملیات علیه نیروهای کرد تاکید میکند.
فادی در یکی از قسمتهای سریال میگوید: "نمیتوانم صبر کنم [ چهره نیروهای ترکیه] را ببینم که بهدلیل سقوط پهپادها، جا خوردهاند."
این سریال همچنین تلاشهای ترکیه برای ساخت سختافزارهای نظامی را تبلیغ میکند. ۲۳ مارس، اسماعیل دمیر رئیس صنایع دفاع در توییتر، ویدیویی را منتشر کرد که گفتوگویی را نشان میداد و از فنآوری نظامی ساخت ترکیه صحبت میکرد که به رغم تحریمهای خارجی توسعه یافته و وعده داد که ترکیه جنگندههای داخلی خواهد ساخت.
دمیر در این پست گفت: "یک لحظه هم تردید نکنید، آن را هم انجام خواهیم داد."
"تروریسم"
عملیات برون مرزی ترکیه، جزو موضوعات محوری در این سریال است، "تروریستها"هم جزء نیروهای اهریمنی هستند که با فادی همکاری میکنند.
قسمت ششم، برخورد بین "تروریستها"و نیروهای ترکیه را در شمال عراق نشان میدهد، و قسمت هفتم ، یک پیکارجو را نشان میدهد که قسم میخورد انتقام دوستش را که به دست نیروهای ترکیه کشته شده، بگیرد.
آخرین قسمت سریال کنایهای از "ارن بلبل"است، پسری که گفته شد در سال ۲۰۱۷ در شمال ترکیه، بهدست حزب "غیرقانونی"کارگران کرد (پکک) کشته شد.
ببینید: صنعت پررونق سریال های تلویزیونی ترکیه
توضیح ویدئو،
سریالهای ساخت ترکیه در دنیا طرفدار دارند
این قسمت نشان میدهد که در هواپیمایی ماموران کنار پسر جوانی به نام "ارن"نشستهاند. ماموری به او میگوید: "ارنها همیشه خیلی شجاع بودند. تو هم همیشه خیلی شجاعی. ممنون که با ما هستی، ارن."
پکک دههها برای خودمختاری بیشتر برای اقلیت کرد در ترکیه، با دولت مبارزه کرده. این حزب در فهرست سازمانهای تروریستی ترکیه، ایالاتمتحده آمریکا و اتحادیه اروپاست.
ترکیه عملیات متعددی را در شمال عراق علیه این گروه انجام داده است.
در ژانویه، وزارت کشور ترکیه، آغاز "عملیات ارن"علیه حزب پکک را "با یاد ارن بلبل که بهدست جداییطلبان سازمان تروریستی شهید شد"اعلام کرد.
سیاست خارجی
شخصیتهای تیم میت همانطور که با مخالفان میجنگند، مکررا اهمیت وطنپرستی را برجسته میکنند.
در صحنه آغازین قسمت اول، نئونازیها در آلمان حمله به خانهای که متعلق به مهاجران ترکیه است، را هدایت میکنند و در این حادثه، مامور آینده میت به نام سردار، یتیم شود.
منبع تصویر،TRT
حمله به مهاجران ترک در صحنهای از سریال ظاهرا به حمله سالینگن اشاره میکند.
این حادثه احتمالا به واقعه حمله ۱۹۹۳ سالینگن اشاره دارد که گروهی افراطگرا خانهای را به آتش کشیدند و پنج ترک را کشتند.
یک دیپلمات وعده داد که سردار را پس از یورش به ترکیه بیاورد. زمانی که سردار میگوید او "هیچ کس را ندارد"، دیپلمات پاسخ میدهد: "تو، کشورت را داری."دوربین سپس روی انگشتر دیپلمات تمرکز میکند، که تصویری از پرچم ترکیه بر آن حک شده.
قسمت دهم سریال، پس از آنکه یکی از شخصیتها از حضور ترکیه در سوریه سوال میکند، به سیاستهای نظامی ترکیه در منطقه میپردازد.
یکی از ماموران پاسخ میدهد: "ایتالیا، فرانسه، آمریکا و روسیه آنجا چکار میکنند؟ چین در آنجا چکار دارد؟"مامور دیگری با اشاره به دوره عثمانی اضافه میکند: "جایی که سوریه مینامیم، یکصد سال گذشته [بخشی از] سرزمین مادری بوده."
این اظهارنظرها بازتاب گفتههای رجب طیب اردوغان رئیسجمهوری ترکیه در مارس ۲۰۲۰ است که گفت: "میپرسند ترکیه در سوریه چکار دارد. اما این سوال را از کشورهای دیگر نمیپرسند."
در قسمت نهم، گفتوگویی بین دو تن از ماموران و یک مرد محلی در شهر یونانی کوزانی را نشان میدهد که نقد دولت ترکیه از دولت یونان را منعکس میکند.
این مرد میگوید: "آنها [یونانیها] نمیخواهند که ما حقوق اقلیتها را [داشته باشیم] ... همه کار میکنند که بچهها را از زبان، دین و فرهنگ خودشان دور کنند."
مسلمانان "تراکیه غربی"در یونان، از دلایل تنش بین ترکیه و یونان هستند و آنکارا اغلب آتن را به نقض حقوق اقلیتها متهم میکند.
تاثیر سریال
سریال تشکیلات توجهات در شبکههای اجتماعی و رسانهها را جلب کرده است.
منبع تصویر،TRT
قیام ارطغرل، یک نمایش تاریخی از شبکه تیآرتی است که شهرت جهانی کسب کرد
هشتگ سریال تشکیلات اغلب در توییتر ترند میشود و واکنشهای قابل توجهی در فیس بوک به آن میشود.
بنا به تجزیه و تحلیل رسانه اجتماعی "خُرُس"، بیش از ۶۲۰ هزار توییت با این هشتگ بین قسمت اول سریال در مارس و قسمت آخر در ژوئن منتشر شد.
هر قسمت سریال بیش از سه میلیون بیننده در یوتیوب داشت و مردم اظهارنظرهای پرشوری برای آن کرده بودند.
یکی از اظهارنظرها در ذیل قسمت آخر نوشته: "[این پیام] در کل سریال ارسال شده: با دولت ترکیه سرشاخ نشوید."
مته یارار، کارشناس عالی رتبه امنیتی از این سریال به خاطر نشان دادن "پیشرفتهای"سازمان اطلاعاتی ترکیه، فنآوری افزارآلات جنگی مورد استفاده و عملیات مخفیانه تحسین کرده است.
اما برخی منتقدان، این سریال را بهعنوان سریال "تبلیغاتی"بیاعتبار دانستند.
یک کاربر نوشته است: "این سریال کاملا سریال تبلیغاتی حزب حاکم عدالت و توسعه است."
سینا کلواغلو منتقد تلویزیونی در روزنامه ملیت در همین رابطه افزود: "تبلیغات در این نوع سریالها، امری طبیعی است. نکته این است که آن را باید محتاطانه انجام داد."
منافع بینالمللی؟
تشکیلات یکی از سریالهای متعدد تیآرتی است که به موازات دیدگاه دولت، به موضوعات ملی و مذهبی میپردازد.
سریال قیام ارطغرل که محوریت داستانش، بنیانگذار امپراطوری عثمانی است، با رنگ و بوی مذهبی و داستانهای قهرمانانه شهرت بینالمللی کسب کرد.
"بیر زمانلار کیبریس" (روزی روزگاری در قبرس) نیز که اخیرا پخش شده، حملات به خانواده قبرسی-ترکی در این جزیره در سال ۱۹۶۳ پیش از مداخله مناقشهآمیز ترکیه را به تصویر کشیده است.
سریال بارباروس (به نام بارباروس خیرالدین پاشا، از دریاسالاران عثمانی) که قرار است به زودی پخش شود، روایتی برای برجسته کردن قهرمانان نیروی دریایی عثمانی است که با سیاست دریایی و جنگی آنکارا با عنوان "میهن آبی [رنگ]"همخوانی دارد.
ابراهیم ارن مدیر کل تیآرتی گفت: "ما همیشه بر فیلمنامهها و محصولاتی انگشت میگذاریم که از تاریخ، فرهنگ، اخلاق و ارزشهای انسانی کشور حمایت کند و به ایفای چنین نقشی ادامه خواهیم داد.
بسیاری از محصولات تیآرتی، توجه بینندگان بینالمللی را در سالهای اخیر جلب کرده ست.
باید دید آیا سریال تشکیلات افراد قابل شماری در خارج از کشور را به خود جلب خواهد کرد یا نه هرچند به نظر می رسد ترکیه همچنان از فرهنگ عامه برای تقویت حمایت از جاهطلبیهای بینالمللی خود استفاده خواهد کرد.