«جنگ ستارگان»؛ سرنوشت شوروی پیش روی ایران؟
نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل در گفتوگو با مجله تایم اعلام کرده که در مقابله با فعالیتهای هستهای تهران الگوی «جنگ ستارگان» را دنبال میکند که رونالد ریگان در دهه ۸۰ میلادی و دوران جنگ سرد آن را علیه جماهیر شوروی بهکار برد.
الگویی موفق که بدون شلیک گلوله یا بمباران فشار را تا جایی افزایش داد که به فروپاشی شوروی انجامید. بنت تاکید کرد، میخواهد هزینهها را برای ایران بالا ببرد.
رونالد ریگان، چهلمین رئیسجمهور آمریکا در ۲۳ مارس ۱۹۸۳ ابتکار دفاع استراتژیک را اعلام کرد که در رسانهها به «جنگ ستارگان» مشهور شد. این طرح شامل ماهوارههای مسلح به موشکهای هستهای و لیزرهای قوی در حال گردش در مدار زمین بود که هرگونه حمله هستهای به آمریکا و متحدانش را رصد میکرد و در صورت وقوع حمله به طور خودکار مهاجم را هدف قرار میداد.
هدف از این طرح توسعه سیستم دفاع موشکی علیه تسلیحات هستهای استراتژیک بود. جماهیر شوروی سابق که میکوشید با برتری نظامی آمریکا رقابت کند تحت تاثیر هزینههای اقتصادی فزاینده آن سرانجام دچار فروپاشی شد. به این معنی که شوروی باوجود اینکه تحت فشار اقتصادی قرار داشت برای رقابت با آمریکا منابع کلانی را به امور نظامی اختصاص داد و به این ترتیب اوضاع اقتصادی کشور را وخیمتر کرد.
«جنگ ستارگان» از جنبههای مختلفی با سیاستی که هماکنون علیه ایران اعمال میشود، مشترک است.
اگر ریگان در دهه ۸۰ به دنبال جلوگیری از گسترش ایدئولوژی کمونیستی شوروی بود، امروز غرب، همسایگان ایران در منطقه و اسرائیل میکوشند با صدور ایدئولوژی انقلابی از ایران مقابله کنند. در آن سالها تحریمها مانع دستیابی آسان شوروی به تکنولوژی و فنآوریهای روز بود و ایران تحت سلطه جمهوری اسلامی نیز سالها است که در چنین شرایطی به سر میبرد. همزمان در دوران جنگ سرد موج مهاجرت از شوروی موجب کاهش شمار نخبگان در این کشور و کندتر شدن آهنگ پیشرفت تکنولوژی شد.
گزارشها حاکی از آن است که ایران یکی از بالاترین نرخهای فرار نخبگان در جهان را دارد. شوروی نیز مانند ایران ۶۰ درصد از درآمد خود را از فروش نفت به دست میآورد و کاهش این دٰرآمد نقش مهمی در فروپاشی شوروی داشت. نفت ایران نیز سالها است که هدف تحریمها قرار دارد.
شوروی چند سال پس از اعلام طرح «جنگ ستارگان» با کسری بودجه، کاهش ذخایر ارزی و طلا و افزایش بیسابقه بدهی خارجی و تورم مواجه شد. سرانجام در ۳۱ دسامبر ۱۹۹۱ انحلال اتحاد جماهیر شوروی به طور رسمی اعلام شد.
اینگونه بود که ریگان لقب رئیسجمهوری را گرفت که «بدون شلیک حتی یک گلوله در جنگ سرد پیروز شد».
نشانههای پیروی بنت از «جنگ ستارگان» در هفتههای اخیر عیانتر شده است. از تصویب بودجه یکونیم میلیارد دلاری برای «جنگ احتمالی با ایران» تا طرح «حمله تمرینی» که برخی مراحل آن در اوایل سال آینده میلادی آماده خواهد شد. رسانههای اسرائیل با سر و صدای زیاد گزارشها درباره افزایش بودجه نظامی و برنامههای ارتش اسرائیل برای مقابله با برنامههای هستهای ایران را بازتاب میدهند. بنت تاکید دارد که همواره چند گام از ایران جلوتر خواهد بود.
بنت نخستین کسی نیست که چشمانداز فروپاشی شوروی را برای جمهوری اسلامی پیشبینی میکند. بسیاری از کارشناسان نیز در پیشبینی شرایطی که بدون درگیری نظامی، اقتصاد ایران از درون فرومیپاشد، با او همنظرند.