روند مهاجرت ایرانیان به ترکیه شتاب گرفته است

بر اساس اعلام سازمان آمار ترکیه، در اکتبر۲۰۲۱ نیز همچون ماه‌های گذشته، ایرانیان صدرنشین خریداران خارجی مسکن در ترکیه بوده‌اند. داده‌های این سازمان نشان می‌دهد که در این ماه، در مجموع پنج هزار و ۸۹۳ واحد مسکونی به اتباع خارجی فروخته شده است که یک هزار و ۲۶۵ واحد آن را اتباع ایرانی خریداری کرده‌اند.

به گزارش خبرگزاری تی‌آر‌تی، استانبول انتخاب اول اتباع خارجی برای خرید خانه است و پس از آن، شهرهای آنتالیا و آنکارا در رده دوم و سوم قرار دارند.

ایرانیان که رکورد خریداران خارجی خانه در ماه اکتبر در ترکیه را شکسته‌اند، در ماه‌های گذشته نیز بر اتباع سایر کشورهایی چون عراق و روسیه پیشی گرفته بودند. در ۲۰۲۱ سپتامبر، در مجموع یک هزار و ۳۲۳ واحد مسکونی در ترکیه به خریداران ایرانی فروخته شد. در این ماه، اتباع عراقی پس از ایرانیان با خرید ۹۹۰ باب منزل مسکونی در جایگاه دوم قرار گرفتند و سهم اتباع روسیه نیز جایگاه سوم و خرید ۵۴۰ باب خانه بود.

سازمان آمار ترکیه اعلام کرده است که با وجود رکود بازار مسکن در این کشور، فروش خانه به خارجی‌ها همچنان رشد فزاینده‌ای دارد؛ به طوری‌ که در مدت یک سال منتهی به سپتامبر ۲۰۲۱، بیش از ۴۳ درصد رشد کرده است.

آمار بالای فروش خانه به ایرانیان در حالی رقم می‌خورد که اقتصاد این کشور نیز با بحران مواجه است. با این حال بحران‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در ایران انگیزه مهاجرت را در میان بسیاری از مردم تقویت کرده است و ترکیه یکی از کشورهایی است که مهاجران ایرانی برای خرید خانه، سرمایه‌گذاری، دستیابی به آزادی‌های مدنی، رفاه نسبی و بهبود کیفیت زندگی آنجا را برای زندگی انتخاب می‌کنند. این کشور در ازای خرید خانه به مبلغ ۲۵۰ هزار دلار به اتباع دیگر کشورها حق شهروندی اعطا می‌کند؛ با این حال افراد با خرید خانه‌هایی کمتر از این مبلغ نیز می‌توانند اقامت موقت این کشور را دریافت کنند.

یکی از دلایلی افزایش تمایل ایرانی‌ها به خرید خانه در ترکیه قیمت‌های نجومی مسکن در شهرهای بزرگ ایران به‌خصوص تهران است. آمارهای جدید بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نشان می‌دهد که در حاضر متوسط قیمت یک مترمربع خانه در تهران ۳۲ میلیون تومان است و این رقم در مناطق مرفه‌نشین از ۷۰ میلیون تومان هم عبور می‌کند؛ به‌ طوری‌ که فرد متقاضی خرید یک آپارتمان ۱۰۰ متری در منطقه ۱ تهران حداقل باید هفت میلیارد تومان پرداخت کند. در حالی‌ که با این مبلغ می‌تواند در شهر ساحلی آنتالیا دو آپارتمان‌ بخرد.

با این حال، هم‌زمان با افزایش تعداد خریداران ایرانی خانه در ترکیه، مقام‌های جمهوری اسلامی ایران از این موضوع ابراز نگرانی کرده‌اند. پیش‌تر مجتبی یوسفی، نماینده مجلس شورای اسلامی، گفته بود که در فاصله سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ بیش از هفت میلیارد دلار ارز برای خرید خانه در ترکیه از ایران خارج شده است. او مدعی شد که پس از نقش جمهوری اسلامی ایران در جلوگیری از سقوط دولت اردوغان در کودتا، این بار ایرانیان با خرید ملک، ترکیه را از «ورشکستگی» نجات می‌دهند.

آماری که این نماینده مجلس ارائه داده، مربوط به زمانی است که ایرانیان رتبه دوم خریداران خارجی مسکن در ترکیه را در اختیار داشتند و رتبه اول به اتباع عراقی اختصاص داشت؛ اما در سال ۱۴۰۰، ایرانیان به رتبه اول صعود کرده‌اند.

در خبری دیگر، البرز حسینی، دیگر نماینده مجلس شورای اسلامی، نیز اعلام کرده است که شهروندان ایرانی برای خرید ملک در کشور ترکیه ۳۰۰ میلیون دلار هزینه‌ کرده‌اند. او خروج این میزان سرمایه از ایران را «نگران‌کننده» خواند و به خبرگزاری مهر گفت که این رقم خروج سرمایه معادل ۴۴ برابر بودجه عمرانی در سال ۱۴۰۰ است و با توجه به میزان درآمدهای نفتی، به ۱۴۰ برابر عایدات نفتی شش‌ماهه نخست سال ۱۴۰۰ می‌رسد.

علاوه بر آنکه بسیاری از ایرانیان ترکیه را برای زندگی و به عنوان مقصد مهاجرت انتخاب می‌کنند، تعداد افرادی که برای سفر و خرید به این کشور سفر می‌کنند هم زیاد است. روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک ایران، به تازگی اعلام کرده است که در بازه زمانی ۲۷ آبان تا هشت آذر، هم‌زمان با «جمعه سیاه» (Black Friday)، بیش از ۱۶ هزار ایرانی از مرزهای زمینی سرو، بازرگان و رازی به ترکیه سفر کرده و در همین بازه زمانی به کشور بازگشته‌اند.

او تاکید کرد: «روز چهارشنبه، سوم آذر، خروج مسافر ایرانی از مرز رازی به دو هزار و ۵۴۴ مسافر رسید؛ در حالی که ۲۲۲ مسافر ایرانی از این مرز به ایران وارد  شده است. در مرز بازرگان هم در این تاریخ، ۵۸۹ مسافر ایرانی خارج و ۴۷۷ مسافر ایرانی وارد شده‌اند.»

لطیفی ادامه داد: «در روز پنجشنبه، چهارم آذر، از مرز رازی دو هزار و ۶۱۱ مسافر ایرانی خارج شدند که در مقابل ۲۲۶ مسافر ایرانی از این مرز وارد کشور شدند. همچنین در چهارم آذر، از مرز بازرگان ۴۶۱ مسافر ایرانی خارج و ۲۱۳ مسافر ایرانی وارد شدند.»

به گفته سخنگوی گمرک ایران، در روز جمعه، پنجم آذر، تعداد مسافر خروجی ایرانی به ترکیه ۵۳۵ نفر و تعداد مسافر ایرانی ورودی ۵۲۶ نفر بوده است. در این تاریخ ۵۸۳ مسافر ایرانی از مرز بازرگان به ایران وارد و ۳۹۴ مسافر ایرانی هم از آن خارج شدند.