بهره‌برداری حکومت ایران از حمله روسیه به اوکراین
از زمان افشای تلاش ایران برای ساخت چرخه غنی‌سازی اورانیوم در سال ۱۳۸۱، مسئولان جمهوری اسلامی ایران همیشه ادعا کرده‌اند که فعالیت‌های هسته‌ای ایران «صلح‌آمیز» است. در همین ارتباط، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، در سال ۱۳۸۹ فتوایی صادر کرد و تولید سلاح هسته‌ای را «حرام» اعلام کرد تا برای ادعاهای حکومت ایران توجیه دینی هم ایجاد شود. او در این باره گفت: «ساختن و نگهداری بمب اتم غلط است، چون به کار بردن آن حرام است. بنابراین هیچ دلیلی ندارد که برای تولید و نگه‌داشت سلاحی که استفاده از آن مطلقا حرام است، هزینه کنیم.»
اما این روزها نمایندگان رهبر جمهوری اسلامی ایران در سراسر کشور، از هر تریبونی استفاده می‌کنند تا ناتوانی اوکراین در جلوگیری از حمله روسیه را به واگذاری سلاح هسته‌ای مرتبط کنند. در واقع، رسانه‌های وابسته به سپاه پاسداران و افراد نزدیک به هسته سخت قدرت مدعی‌اند که اگر اوکراین سلاح هسته‌ای داشت و آن‌ها را واگذار نمی‌کرد، امروز مورد تهاجم روسیه واقع نمی‌شد.
پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، هزاران سلاح اتمی متعلق به آن کشور در خاک اوکراین باقی مانده بود، به طوری که این کشور تازه تاسیس، عملا به سومین کشور دارای بیشترین سلاح‌های هسته‌ای در دنیا بدل شد. اما پس از رایزنی‌های فراوان، سرانجام در سال ۱۹۹۴ کشورهای آمریکا، بریتانیا، و روسیه امنیت اوکراین را تضمین کردند و قرار شد سلاح‌های هسته‌ای باقی‌مانده در خاک آن کشور به روسیه بازگردانده شود. در واقع از همان ابتدا اوکراین امکان استفاده از آن سلاح‌ها را نداشت، زیرا کلید استفاده از آن‌ها در اختیار مسکو بود.
با این حال، همین ماجرا مستمسکی شده است تا هر روز در خطابه‌های گوناگون، سیاستمداران ایرانی حسرت از دست رفتن این سلاح‌ها را یادآوری کنند، آن هم در شرایطی که مذاکرات وین در جریان است.
در شرایطی که ایران در وین قول می‌دهد که برای تولید سلاح هسته‌ای تلاش نکند، نمایندگان رهبر جمهوری اسلامی ایران از ارزش‌های سلاح هسته‌ای سخن می‌گویند. آن‌ها در اظهارنظرهای خود، سلاح هسته‌ای را «بازدارنده» معرفی می‌کنند و اشتباه اوکراین را خطایی جبران‌ناپذیر می‌دانند که به قیمت از دست رفتن بخشی از خاک آن کشور تمام شده است.
در واقع به نظر می‌رسد فحوای کلام آن‌ها این است که اگر می‌توانید، باید به سلاح هسته‌ای دست یابید؛ حتی اگر رهبر حکومت آن را حرام بداند یا در جوامع بین‌المللی مدعی شوید که هدف شما استفاده صلح‌آمیز از انرژی اتمی است.
روزنامه کیهان که بازتاب دهنده منویات رهبر جمهوری اسلامی ایران است، در مطلبی به انتقاد از اوکراین پرداخت و از قول سفیر اوکراین در انگلستان نوشت: «...اگر اوکراین به وعده‌های آمریکا، انگلیس، و روسیه اعتماد نکرده [بود] و توانایی‌های نظامی‌شان را از بین نمی‌بردند، امروز وضع بهتری داشتند! او از ایران نیز خواست در برابر آمریکا "سپر هسته‌ای"خود را کنار نگذارد!»
سردبیر روزنامه «همشهری» که وابسته به سپاه پاسداران است، در یادداشتی با عنوان «عصر موشک‌ها نه گفتمان‌ها» که هفتم اسفند منتشر شد، به ابراز پشیمانی اوکراین از واگذاری سلاح‌های هسته‌ای پرداخت و نوشت: «باید بیاموزیم بلای امروز اوکراینی‌ها، درس بزرگی برای کشورهایی مثل ایران است که سپر هسته‌ای خود را کنار نگذارند.»
عبدالکریم عابدینی، نماینده علی خامنه‌ای در شهر قزوین، در خطبه‌های نماز جمعه به خلع سلاح هسته‌ای اوکراین اشاره کرد و گفت: « تلاش آمریکایی‌ها برای خلع‌سلاح ملت ایران و گرفتار کردن این ملت به سرنوشت اوکراین است.»
عباس عبدی، از چهره‌های اصلاح‌طلب در داخل حکومت، نیز از تولید سلاح هسته‌ای حمایت کرد و در حساب توییتر خود نوشت: «از جنگ اوکراین، ضرورت داشتن تسلیحات را درس می‌دهند. درست است، ولی مهم‌تر از آن وجود مردمی حامی حکومت و سیاست مستقل است. فنلاندی‌های اندک، در جنگ با روسیه پیروز شدند؛ نه به دلیل سلاح، بلکه به دلیل چنین مردمی. در جنگ خودمان هم ابتدا با اسلحه برنو دفاع کردند. افغانستان هم نمونه اخیرش.»
فهرست حامیان سلاح هسته‌ای در این روزها به همین جا ختم نمی‌شود. نمایندگان علی خامنه‌ای در شهرهای اهواز، ورامین، کرج، و چندین و چند نفر از تحلیلگران سیاسی حاضر در صدا و سیما، جملگی از ساخت سلاح هسته‌ای در ایران حمایت تلویحی کردند.
برخی از حامیان حکومت ایران در خارج از این کشور نیز در فضای مجازی آشکارا به توجیه ساختن سلاح هسته‌ای پرداختند.
حتی در سال‌های اخیر، فتوای دینی آیت‌الله علی خامنه‌ای در مورد حرمت (حرام بودن) ساختن سلاح هسته‌ای را برخی افراد نزدیک به خود او نیز مورد تشکیک قرار داده‌اند.
محمود علوی، وزیر سابق اطلاعات، در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران گفت: «فتوای رهبر انقلاب صراحت دارد، اما اگر گربه‌ای را در گوشه‌ای گیر بیندازند، احتمال دارد رفتاری را از خود نشان دهد که موقعی که آزاد است چنین رفتاری از خود نشان نمی‌دهد، و اینجا مقصر کسانی هستند که این گربه را به چنین شرایطی گرفتار کرده‌اند.»
محمد جمشیدی که اکنون معاونت سیاسی ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران، است، پیش‌تر درباره بازدارندگی سلاح هسته‌ای گفته بود: «ایران نه سلاح اتمی دارد و نه اراده‌ای برای ساخت آن، ولی شما اگر این توانمندی را داشته باشید، می‌توانید در منطقه نشان بدهید که من می‌توانم... اگر شما این‌قدر بخواهید تند بروید ممکن است. نگاه کنید! تابو نیست در روابط بین‌الملل حرف زدن از این بحث‌ها. این‌ها ابزار قدرت است… این‌ها ابزار است، ولی ما می‌آییم این‌ها را تقلیل می‌دهیم به دعوای این که برق را از آن طرف می‌گیریم، برق را از این طرف می‌گیریم. برق و این‌ها خوب است… بروید انجام بدهید، ولی ارزش راهبری دارد این برنامه.»
در این شرایط، سوال اینجاست که کشورهای حاضر در مذاکرات وین چطور قصد دارند به ایران اعتماد کنند؟
مثل معروفی هست با این مضمون: «دم خروس را باور کنیم یا قسم حضرت عباس را؟»
در شرایطی که ایران بیش از هر زمان دیگری به احیای برجام نیاز دارد، مشخص نیست که سخنان سیاستمداران و رسانه‌های نزدیک به حکومت آیا قرار است افکار عمومی را برای هزینه کردن بیشتر در ساختن سلاح هسته‌ای توجیه کند یا خیر.
به عبارت دیگر، به نظر می‌رسد که این روزها حامیان حکومت ایران از فرصت به دست آمده در اوکراین استفاده می‌کنند تا آنچه را سال‌هاست در سینه پنهان کرده بودند، حالا به‌صراحت بیان کنند؛ موضوعی که در آینده ممکن است رنگ واقعیت به خود بگیرد.