عصر دیروز بحث و گفتگوی صمیمانه ایی در برنامه پرگار بی بی سی، درباره مطالبات خلق ترک در آذربایجان انجام گرفت. سه نگاه متفاوت در طول حدود یک ساعت، مطالبات مردم آذربایجان را از منظر خویش توضیح دادند. بحث و گفتگوی صمیمانه در فضایی دور از رفتارهای معمولا تبعیض آمیز در چنین برنامه هایی جریان یافت. فرصت کم و گسترش موضوع گاه هیجان مباحثه را می افزود. اما آنچه گذشت، نشانهء رفتاری معقول و دمکراتیک در برخورد افکار و آرای سه شرکت کننده بود.
دو فکر سیاسی مطرح در جنبش ملی دمکراتیک آذربایجان در این برنامه حضور داشتند و از سوی خانم سیمین صبری و آقای صالح کامرانی نمایندگی می شدند. سومین دیدگاه، تمامیت خواهی آقای دکتر جهانپور بود که در ادامه برنامه اشکالی راسیونالیستی و عدالت جویانه به خود میگرفت. جنبه مثبت دیگر این گفتگو تاثیر و تاثر گفتگوها بر روی گفتگو کننده ها بود. تمایل دکتر جهانپور به تحقق فدرالیسم از آن نوعی که در برنامه از سوی خانم سیمین صبری مطرح شد، قابل تحسین بود.
شرایط سیاسی ایران با تاریخ رنج و محنت ملیتهای غیرفارس و جنبش های سیاسی رو به رشد در آن مناطق، چالش بسیار جدی جدیدی است که از هر طرف، چه مرکزگرایان و تمامیت خواهان و چه فعالین سیاسی ملیتهای غیرفارس، بایستی با دقت مورد توجه قرار گرفته و به درستی و در سمتی عادلانه و دمکراتیک مدیریت گردد. بی دقتی در این زمینه، چشم انداز تاریکی را برای ایران ترسیم میکند. اینک تنها دو آلترناتیو و یا دو راه در پیش روی ایران قرار دارد؛
آلترناتیو اول، نگاهی عادلانه و دمکراتیک برای حل مسائل ایران و از جمله حل مسئله حقوق برابر ملیتها در ایران فردا است که چشم انداز سیاسی را روشن تر میکند. تلاش برای تحقق یک فدرالیسم دمکراتیک بر پایه حقوق برابر ملیتهای ساکن در ایران تنها راهی ایست که هم تامین کننده دمکراسی واقعی و از پایین است و هم عدالت و برابری حقوق جمعی و اتنیکی در ایران را به این کشور بازمیگرداند.
آلترناتیو دوم، همان راه سیاهی استکه دولت های پهلوی در گذشته و دولت جمهوری اسلامی در شرایط کنونی آن را پیش می برد. امروز ایران را در مقابل یک چالش بسیار جدی قرار داده اند. چالشی که بی دقتی به آن میتواند شیرازه کشور را برهم بزند و بسیار مهمتر از آن صدمات، ضایعات و هزینه های غیرقابل جبران را بر زندگی ملیونها انسان در این کشور مستولی گرداند.
ایران فردا اگر نتواند بر پایه نظامی عادلانه، فدراتیو و برپای جمهور مردم حیات سیاسی خود را دنبال کند، این کشور در فردای جمهوری اسلامی در مقابل چالشی از نوع یوگسلاوی سابق قرار خواهد گرفت.
از این زاویه نگاه، برنامه پرگار و روشنگری در خصوص حقوق ملیتهای غیرفارس در این برنامه بسیار مفید و در راستای دوستی و همبستگی تمامی خلقهای ساکن در ایران بود. و به همین خاطر نیز من در اینجا صمیمانه از آقای کریمی، مجری برنامه پرگار به خاطر اجرای خوب و بی طرفانهء شان و فراهم کردن شرایط برای گفتگویی صمیمانه دیدگاههای مختلف سیاسی قدردانی میکنم.
2015-06-30