همانطور که احتمالا برای برخی از خوانندگان محترم روشن است، صاحب نظران مبارز کرد ماهها است که در حال گفتگو بوده و هنوز هم هستند که یک کنگره برای هر چهار بخش ازکردستان ومردم کرد که بین کشورهای ایران، ترکیه، عراق و سوریه که نهایتا بعداز جنگ جهانی اول رسما، تقسیم شده، درشهر اربیل مقرحکمرانی کردستان عراق فدرال، بتاریخ 25 نوامبر 2013 برگزار کنند. ناگفته نماند که 3 کشور اخیر بعد از جنگ جهانی اول، توسط نیروهای متفق و پیروز درجنگ، بوجود آورده شدند که در کنفرانس لوزان در 24 ژوئیه 1923 برتقسیم رسمی کردستان که ازسال 1514 میلادی به این طرف دوبخش آزاد بود و باوصف مشخص بودن مرز بین ایران و عثمانی، قبایل خوش نشین کرد این مرز را نمی شناختند و برای چرای گوسفندان به آن طرف مرزها درخاک خود نیز می رفتند، عاقبت دولتها جلو آنها را، در میهن خود گرفتند و بر عهدنامه صحه گذاشته شد و کردها را بیشتر کنترل کردند و کسی، دیگر حق نداشت ازمرز تعیین شده، بدون مجوز خارج شود. پس در واقع، این اولین کنگره مهم، اگر اجراء شود، برای سراسر کردستان خواهد بود که کردها قادر شوند، ازنظر فرهنگی در ارتباط نزدیک تر باشند و خودرا به عنوان یک ملت با فرهنگ و رسم و رسومات و زبان مشترک بیشتر بشناسند. سایت خبری تحلیلی روز، معروف به ان.ان.اس. روژ می نویسد: "اگر در مقابل یک کرد کلمه "لوزان"را بر زبان برانید، بلافاصله خاطرات تلخی را در ذهن او زنده خواهید کرد. طبیعی هم است. چون در تاریخ 24 ژوییه 1923 معاهده لوزان در پایتحت کانتون"وود"منعقد شده است. معاهده ایکه جمهوری ترکیه را از ویرانه های امپراتوری عثمانی به وجودآورد و همزمان انکار ملت کرد و انکار حق تشکیل یک کیان مستقل برای آنهارا درپی داشت". بعلاوه انگلیسیها و فرانسویها متراژ به دست گرفتند و بیشتر سرزمینهای تحت نفوذ را که رئیس قبیله اش تابع مطلق آنها بود، بصورت کشور مستقل بوجود آوردند. ازجمله آنها، سوریه، عراق، اردن و لبنان و غیره را می توان نام برد. برای صحت متراژ دردست انگلیسیها وفرانسویها این جمله اززبان ویکی پیدیای خودی آنها را می آورم: "لبنان برای 400 سال جزئی از امپراتوری عثمانی بود و به دنبال جنگ جهانی اول جزئی از قیمومیت فرانسه بر سوریه شد. در اول سپتامبر سال 1920 فرانسه کشور لبنان را به عنوان یکی از سرزمینهای محصور سوریه تشکیل داد. لبنان سرزمینی عمدتاً مسیحی نشین بود (اغلب مارونیتی بودند) ولی دارای جمعیت‌های مسلمان و دروزی هم بود. در اول سپتامبر 1926 فرانسه جمهوری لبنان را تشکیل داد و به آن هویتی مستقل از سوریه اعطاء کرد ولی هنوزتحت قیمومیت فرانسه بود. یکی ازروزنامه های فرانسوی زبان آن روزی، این مطلب زیر را درمورد این کنفرانس نوشته است که گویا فقط تیتر آن بفارسی ترجمه شده است. متمنی است آن عزیزانی که فرانسه می دانند به نگارنده یاری کنند و تصحیحم کنند.
24 ژوییه 1923 به مثابه یک روز سیاه درتاریخ کردها ثبت شده است:
در آن روز معاهده لوزان در کاخ رومین امضا شد.
اکنون ما ازبحث تاریخی می گذریم و به اتفاقات روز می پردازیم. گویا حدود 14 سال پیش کنگره ملی کردها به عنوان یک سازمان بنا نهاده شده است. در واقع آن طور که روزنامه و سایت کوردانه نوشته است: "درتاریخ 24 ماه مه 1999 کنگره ملی کوردستان (ک. ن. ک.) در آمستردام هلند تاسیس شد. در زمان تأسیس این سازمان دهها شخصیت سیاسی، فرهنگی و فعال مدنی و اجتماعی متعلق به هر چهار بخش کوردستان در کنگره شرکت داشتند. حال در تحولات جهانی ملت کورد هم می خواهد این کنگره را به یک کنگره ملی کوردستان قوی تبدیل نماید این کنگره بنابر گفته دست اندر کاران گذشته و حال بخصوص احزاب کوردستان عراق و کوردستان ترکیه، هدف آن تشکل یک سازمان ملی است که در نهایت تلاش برای اتحاد و همبستگی بخشهای مختلف کوردستان بر اساس اتحاد ملی، منافع مشترک و دراز مدت مردم کوردستان باحفظ اختلافات فرهنگی و ایدئولوژی است.
بنا بر گفته آقای بارزانی و (آقای) اوجلان کوردها ازمبارزه آزادیخواهانه ملی درهر ۴ بخش کوردستان پشتیبانی می‌نمایند و از حل مسالمت آمیز و سیاسی مسئله کورد در این کشورها حمایت می‌کنند". من مصاحبه ای دراین باره گفتم: "ازاینکه همه احزاب سیاسی کردی از چپ تا راست در این کنگره شرکت خواهند کرد بسی جای خوشحالی است. فراموش نکنیم رهبری احزاب وکادرهای فعال ملت کرد دههابرابر درمقایسه با گذشته آگاه تر شده اند و این نشان می دهد که روشنفکران ملت کرد در هرچهار بخش از کردستان تحت فشار مردم وبویژه نسل جوان قرار گرفته اند ومی خواهند متحدا، مانند اتحادیه عرب، برای نمونه بایک صدا خواستهای اولیه خود را مطرح کنند. درواقع و بنظرم این پیامی است که کنگره باید دنبال کند".
بباور صاحب نظران وبا اطمینان می توان گفت: هر ملتی حق دارد، در باره سر نوشت و آینده خویش، خود و یانمایندگان برحق آن تصمیم بگیرند. مابدرستی می بینیم که امروزه 23کشور عربی وجود دارند. درگذشته، برخی ازدولتهای عربی تصمیم گرفتند اتحادیه عرب را که دربالا ذکرآن رفت، با هم بنام اتحادیه کشورهای عربی تشکیل دهند. این کار درتاریخ 22 مارس 1945، اول باشش عضو؛ مصر، عربستان، عراق، سوریه، لبنان و فرا اردن (که در سال 1946 به اردن تبدیل شد) و اکثرآنها از کشورهای جدیدالتأسیس بودند، بنیانگذاری شد. این اتحادیه در حال حاضر 22 عضو اصلی و 4 عضو ناظر دارد. در هر صورت باسال ها تأخیر، کردها براین باور اند که چنین اتحادیه ای ضروری است. آنهابه این نتیجه رسیده اند، همانطور که ملاحظه می شود، درکنار برپائی رسانه های تلویزیونی که هنرمندان هرچهار بخش کردستان در آن برنامه دارند، با زنده کردن کنگره ملی بیشتر با هم در ارتباط باشند که با تشکیل این کنگره در بخش آزاد شده و نسبتا دمکرات از کردستان این اتحادیه مهم فرهنگی را بوجود آورند. این کنگره با ابتکار رهبری حزب کارگران کردستان پیشنهاد گردیده و مورد تأیید و حمایت مالی رهبر محبوب هریم کردستان، کاک مسعود بارزانی، قرار گرفته است که با استقبال گرم و کم نظیر اکثر روشنفکران کرد رو برو شده است. درنتیجه برای تحقق بخشیدن به این پیشنهاد، کنفرانسی مقدماتی تشکیل شد که به نسبت هربحش از کردستان، 21 نماینده از احزاب مختلف هر چهار بخش به منظور تدارک این کنگره انتخاب شدند. نخست، بناشد که این کنگره در 24 اوت 2013 برگزار شود. به دلایل کمی وقت وکار زیاد، تاریخ آن به سه هفته بعد، به تأخیر افتاد و می بایستی در روزهای 15 تا 17 سپتامبر 2013 با شرکت 600 نفر از نمایندگان و شخصیتهای سر شناس کرد از سرا سر کردستان و 300 نفر مهمان و صاحب نظر خارجی انجام گیرد، ولی چون این تاریخ نزدیک به انتخابات نمایندگان مجلس کردستان عراق بود، به دلیل کار فراوان افراد تدارکاتی کردستان عراق، تاریخ بر پائی کنگره به حدود دوماه بعد از اجرای انتخابات، یعنی به 25 نوامبر 2013 موکول گردید. درهرصورت آرزو دارم این کنگره که باحمایت جدی وپشتیبانی کاک مسعود بارزانی، رهبر محبوب اکثر مردم هریم کردستان و دیگر رهبران جامعه کرد در ترکیه و همکاری بی دریغ احزاب کرد ایرانی وسوریه ای تشکیل می شود، سران محترم کردستان بتوافق کلی برسند تا کنگره بتواند بخواستهای ملت کرد جامه عمل بپوشاند و به درخواست و آرزوهای اولیه مردمان پاک دل این ملت درهر بخش ازکردستان، پاسخی در خور ارائه دهد. یکی از خواستها؛ جلوگیری منطقی از انشعابات احزاب سیاسی است که هیچ اختلاف ایدئولوژی ندارند و اتحاد همه مبارزان کرد، بر اساس تمایل اکثریت مردمان مناطق کردستان است که آرزو است برای این اتحاد گامهای سنجیده برداشته شوند. یعنی اتحاد کردها، تضمین پیروزی برای تعیین حق سر نوشت هر بخش از کردستان است. آرزو وانتظار دوم از کنگره گنجاندن مسایل مهم فرهنگی از قبیل زبان استاندارد است که با آن ادبیات استاندارد، روز نامه ها نگاشته شوند و در مدارس همه دروس را به این زبان تدریس کنند. این خواست اکثر مردم است که دربیانیه پایانی کنگره آورده شود. آرزو و خواست سوم، کنگره بایستی بکوشد برنامه ای ارائه دهد که تعصبهای افراطی آئینی و زبانی کنار گذاشته شوند و روی مسئله مهم ادبیات کردی مکث کنند. پرمسلم است که متوصل شدن به زور برای پذیرش آئین و لهجه غالب، نتیجه عکس گرفته می شود و نیز زدودن واژه های بیگانه در کل زبان کردی بدون داشتن جای گزینی مناسب برای آنها، نمی تواند موفقیت آمیز باشد. طبیعی است که درکلیه زبانها واژه های بیگانه وجود دارد و در زبان کردی هم هست. لذا کوشش شود زبان غنی کردی را پر بارتر و غنی تر کنند و در رسانه های گروهی آن را بکار گیرند و شیوه های نگارش ادبی با حفظ لهجه های متفاوت؛ کرمانجی، گورانی، سورانی زازاکی، بادینی، فیلی،کلهری، لکی و غیره، یک سان شوند. چهارم حق برابر برای اقلیتهای آئینی غیر اسلامی در نظر گرفته شود. همان گونه که در کردستان عراق با وصف تعصب خاص عده ی بسیار قلیلی، از باور مندان مسلمان افراطی، دولت می کوشد حقوق اقلیتهای ملی و آئینی بطور نسبی را رعایت کند. وظیفه مهم تر کنگره در آن است که سعی شود آگاهی فرهنگی و تاریخی و زبانی را در رأس همه کارها قرار دهد و بر آنها تأکید ورزد. این کنگره یک وظیفه مهم تاریخی دیگر دارد و آن در بیانیه پایانی قید کند که کردها باید با یک کارت متحد درسطح بین المللی ظاهر شوند. یعنی کوشش نشود یک حزب قدرتمند همه نکات را به دیگران دیکته کند ومدعی رهبری شود، بلکه منطق همه پسند را بپذیرد و خود یک تابعی از جمع باشد. این نکته می تواند دراتخاذ تصمیمات مهم جهانی اثر گذار باشد. مردمان کرد گرچه در چهار کشور مختلف ساکن اند و تابع چهار قانون متفاوت اند، اما می توانند در دمکراتیزه کردن این کشورهای حاکم گامهای مهمی بر دارند و مؤثر باشند و این به مرحله اجرا در آید. آن طورکه دربخشی از کردستان تا حدود زیادی و با همت دمکراتهای آن منطقه، عملی می شود. پنجم کنگره باید بر دو نکته مهم آگاهی اجتماعی و سیاسی همه کردها در سرا سر کردستان و حقوق برابر با استفاده درست از دمکراسی و آزادی، تأکید ورزد. این نکات بسیار مهم بایستی در کنگره مورد توجه صاحب نظران قرار گیرد.
هایدلبرگ، آلمان فدرال 19.10.2013 دکتر گلمراد مرادی