روایت ساده ای از تحریم صندوق توسعه ملی
تشدید تحریمها این بار صندوق توسعه ملی را نشانه رفته است اما چرا این بار صندوق توسعه ملی ؟ و این تحریم چه وقایعی را میتواند رقم زند؟
هر چند مقامات تهران این تحریم را نه در امتداد بلکه تکرار تحریمهای قبل ارزیابی میکنند و معتقدند که :
آمریکا در مقابل رفتار ایران نياز به واکنش دارد. اقدام نظامی نامیسر است، تحریم گزینه آبرومندانه تري است ..
هر تحریم جدید روي کاغذ یک امتياز در مذاکرات آتی احتمالی با ایران است ..
. آمریکا میخواهد براي نخبگان ایرانی که تحریم و اقتصاد را خوب نمی شناسند این ذهنيت را القا کند که هرچه جلوتر برویم فضا سياه تر میشود. لذا باید زودتر وارد مذاکره شد.
اما ایا ان همه ماجراست ؟ این مهم را خلاصه وار مرور میکنیم ..
صندوق توسعه ملی بزبان ساده
صندوق توسعه ملی، برای "ذخیره بخشی از درآمدهای نفتی دولت برای نسلهای آینده"ایجاد شده است. یعنی امروز که از فروش نفت پولی درمیآید، بخشی از آن سرمایهگذاری شود تا به نسلهای آینده هم سهمی برسد.
جایگاه و حجم صندوق توسعه ملی در آمار های بین الملی به چه میزان است ؟
ایران جایگاه هفتم و متناسبی در میان ده صندوق بزرگ ثروتهای حاکمیتی در ارتباط با در آمد های نفت و گاز دارد و یک پله پایین تر از آمریکا و یک پله بالا تر از روسیه قرار دارد اما جایگاهش نسبت به کشور های همسایه حاشیه خلیج فارس پایین تر میباشد.
دارایی های صندوق توسعه ملی مشتمل بر چه اقلامی است ؟
آمار دارایی هاي صندوق توسعه ملی محرمانه است، گفته ميشود بخش زیادي از دارایی هاي این صندوق در خارج از کشور سرمایه گذاري شده است، مواردي شامل خرید اوراق قرضه سایر کشورها، خرید املاک خارجی، افتتاح حساب بانکی پوششی در برخی موسسات مالی دنيا، خرید سهام برخی بنگاههاي اقتصادي و برخی سرمایه گذاري هاي نهانی در سایر کشورها و بخش زیادي از دارایی هاي از پيش مسدود شده ایران نزد سایر کشورهاي دیگر این دارایی ها را شامل ميشود.
اثرات تحريم صندوق توسعه ملی چیست ؟
با توجه به آمار سري دارایی هاي صندوق توسعه ملی به سختی می توان در این رابطه برآورد اثر انجام داد، ولی مسئله بسيار مهم در این رابطه این است که بر اساس تصميم سران جمهوری اسلامی در مردادماه سال جاري مقرر گردید تا بخشی از کسري بودجه امسال دولت از محل برداشت از محل صندوق توسعه ملی تامين شود.
این مبلغ برابر 45هزار ميليارد تومان است، لذا آمریکا تصميم دارد تا بر روند مبزان کسري بودجه ایران تاثير بگذارد.
مکانیزم تاثیر چگونه است ؟
باید گفت که ميزان دارایی هاي در دسترس صندوق در خارج از کشور کاهش می یابد، در چنين شرایطی جبران کسري بودجه با دشواري روبرو خواهد شد.
نباید فراموش کرد که که وجود مقدار زیادی از کالاهای اساسی یا دارو هرچند با قیمت گران ناشی از استفاده از منابع این صندوق یا منابع دیگر در ماههای جاری بوده است و این امر نیز قطعا تحت تاثیر قرار خواهد گرفت .
تهران پیرامون تحریم جدید چه میگوید و چه خواهد کرد ؟
مقامات جمهوری اسلامی معتقدند که بسياري از دارایی هاي شناسایی شده ایران در خارج از کشور پيشتر از این مورد تحریم واقع شده بودند، کارشناسان درون ایران معتقدند با احتساب اینکه چه ميزانی از منابع صندوق در دسترس است، ميزان استفاده از منابع صندوق توسعه را تخمين زده و به تصميم سران حکومت رسانده اند. لذا حاکمیت معتقد است در این موضوع نيز نمی توان اثر شدیدي را در نظام تحریمی ایران به حساب آورد. ولی باید از این به بعد حفاظت بيشتري نسبت به اطلاعات صندوق صورت داد.
حفاظت از اطلاعات صندوق دقیقا به چه معنا میباشد ؟
مراقبت اطلاعاتی شدیدتر بر دارایی هاي خارجی صندوق توسعه
مراقبت بیشتر بر نقد کردن و انتقال آنها به داخل کشور
با توجه به اینکه بر اساس برخی برآوردها برخی دارایی هاي صندوق توسعه در خارج از کشور است، می توان گفت حراست از این دارایی ها از این پس با مراقبت بالاتري لحاظ میشوند ..
نکته مهم دیگر این است که اساسا حسابهاي صندوق توسعه ملی در نزد بانک مرکزي است و به نوعی می توان گفت این همان تحریم بانک مرکزي محسوب می گردد و مقامات ایران تحریم صندوق توسعه ملی را از این زاویه برداشت کرده وجهت غیر موثر بودن آن تحلیل و تبلیغ میکنند .
نتیجه گیری :
واقعیات وتجربیات تحریمها نشان داده است تمامی تحریمهای جدید اثرات خود را با شیوه ای مخرب و موثر و برای اولین بار در تاریخ اقتصادی دنیا بر اقتصاد ایران بر جای گذاشته اند و پس از فروکش کردن واکنشهای تبلیغی آثار واقعی تحریم حداقل در بخش واردات کالاهای اساسی و جبران کسری بودجه و افزایش تورم نشان خواهد داد .