گزارش فرستاده ویژه روزنامه لوموند از شهر سومگائیت آذربایجان

علیرغم بحران کووید 19 باز پس گیری قره باغ جامعه آذربایجان را متحد کرده است

منبع : روزنامه لوموند سوم نوامبر 2020

گزارشگر: رمی اوردان

مترجم : ماشااله رزمی

جوشقون ، ضمن گوش دادن به آهنگ میهنی از رادیو ، زمزمه می کند «آذربایجان ، آذربایجان».چشمان مرد جوان به تلفن هوشمند دوخته شده که تخریب تانک های ارمنستان توسط پهپادهای آذربایجان را نشان می دهد. مرد جوان درشت هیکل که لباس ورزشی قرمز رنگ پوشیده بطرف دوست اش النور خم می شود تا صحنه ای را به وی نشان بدهد و وی با تحکم می گوید: «خاکسترشد ، حق اش بود».

 درحال خوردن چائی تلفن هوشمند دست بدست می گردد وصحنه ای را نشان می دهد که حدود بیست نفر از سربازان ارمنی در سنگری هدف گرفته شده ونابود می شوند . آرزو یکی از حضار می گوید « کار بمب افکن هاست ، بمب ها بزرگترازبمب پهپاد می باشد حالا که هواپیماهایمان وارد میدان شده اند کاربه سرعت پیش خواهد رفت»

سه دوست ، سی ساله همگی اهل قبادلی شهری درجنوب شرقی قره باغ هستند که خاطرات محو شده ای از آنجا دارند و درسن کودکی مجبوربه فرارشده اند ، هنگامیکه در ماه اوت 1993 شبه نظامیان ارمنی با بیرحمی تمام منطقه را از ساکنان آذربایجانی آنجا خالی می کردند. ازآن تاریخ بخش بزرگی از رانده شدگان قبادلی درسومقائیت ،شهرصنعتی در حومه باکو ساکن شده اند ، این شهر بخاطر قتل عام ارامنه در تابستان 1988 بصورت غم انگیزی مشهور شده است.  (توضیح مترجم: حادثه شهرسومقائیت که ارامنه آن را بعنوان قتل عام ارامنه تبلیغ کرده اند و بهانه ای برای اشغال قره باغ شده درمجموع 26 نفرتلفات داشت که بیست نفرارمنی وبقیه غیرارمنی بوده اند وشروع کننده دعوانیز طبق شواهد انکار ناپذیر ،یکی از ارامنه  تحریک شده توسط ک گ ب ، بوده است).

جوشقون با صدای بلند می گوید:« ارامنه همیشه دشمن ما بوده اند، آنها خاک ما را دزدیدند وما امروز جوابشان را می دهیم ، این اجرای عدالت است. قره باغ آذربایجان است ». شعار « قره باغ آذربایجان است » درهمه جا دیده می شود بر روی دیوارها ، پشت اتومبیل ها و مرتب از موج اف ام پخش می شود . آرزو می گوید « ما همه آماده ایم زندگی خود را بدهیم و خاکمان را آزاد کنیم، شایعه حضور جهادی های خارجی دروغ محض است ، اینجا داوطلب برای رفتن به جبهه و جنگیدن کم نیست ، ارتش مرا قبول نکرد چون درپلیس خدمت کرده ام ». هر سه دوست می گویند که فعلا بیکارهستند، یکی در مسکو راننده تاکسی بوده ، دومی مکانیسین و سومی کارگر رستوران .

موزیک میهنی یک لحظه قطع می شود تا سخنرانی الهام علیف رئیس جمهور را پخش نماید که بمباران غیر نظامیان  آذربایجان توسط ارمنستان را محکوم می کند. النور از جای خود بلند می شود و در حالیکه جامعه جهانی مخصوصا فرانسه را خطاب قرارمی دهد که از ارمنستان حمایت می کنند ، می گوید « رئیس جمهورما خیلی خوب است ، ارتش ما فقط اهداف نظامی را می زند که در داخل خاک خودمان واقع شده اند ، اگر من بودم  ایروان را زیر بمب نابود می کردم . روسها به ما اسلحه می فروشند اما اسلحه مجانی به ارمنستان می دهند، 28 سال بنفع ارمنستان ما را سردواندند ،اکنون برتری نظامی با ماست و هیچ چیزی نمی تواند مانع پیشروی ما بشود»

توفیق نقی اوف کنار میز دیگری افسرده درگوشه ای نشسته ودر حال چائی خوردن اتومبیل لادای کهنه خود را نظاره می کند که ده متر دورتر پارک شده است . این شوفر تاکسی 55 ساله با چین های عمیق در پیشانی که حکایت از سختی های زندگی دارد می گوید : « از صبح تا به حال هیچ مسافری نداشته ام» نقی اوف نیز اهل قبادلی است و به خاطر می آورد که همراه زنش و کودک سه ساله شان ، رانده شده اند درحالیکه تنها لباسهای خود را بتن داشتند.« سه روز متوالی راه رفتیم تا زندگی خود را نجات بدهیم . بعد از آمدن یک آپارتمان یک اطاقه بمن دادند و27 سال است که با دو عضو دیگر خانواده ام در آن زندگی می کنم. وضع ما خوب نیست کار نداریم نه زنم ونه پسرم کارنمی کنند. بعلت جنگ و کووید 19 ، اقتصاد راکد است». تنها امید او فتح مجدد است و وقتی فکر می کند که از ارمنستان انتقام گرفته می شود ، لبخند برلبانش ظاهر می شود.توفیق نقی اوف می گوید :« تنها ارتش بما کمک می کند ، بمحض اینکه امکان پیداشد به سر ملک خانوادگی برخواهم گشت وخانه خود را از نوخواهم ساخت».

هر سه سی ساله دیگر نیز همین اندیشه را دارند که بر سرملک خانوادگی برگردند. جابر رضایف مسئول اقتصادی شهر این تمایل جمعی را تائید می کند :« همه فقط انتظار یک چیز را داند : بازگشت بدانجا، چه آنهائی که در اینجا ثروت اندوختند وچه آنهائی که هیچ ندارند، ساکنان اصلی سومقائیت نیز به شوخی می گویند که بعد از 27 سال سومقائیت ازاشغال آوارگان آزاد می شود». این شوخی تلخ حکایت از رنجی عمیق سالیان را دارد.مسئول یک ان جی او که نمی خواهد نامش ذکر شود می گوید:« هیچکس مخالف جنگ نیست، مطمئنا، نه یک نفر از میلیون ها آواره داخلی ونه یک نفر ازهشت میلیون نفردیگرازجمعیت آذربایجان ». حتی یکی ازرهبران مخالفان حکومت در خارج ، ایلقارممدوف ، موضع حکومت را تائید می کند، خواهان پیروزی نظامی و خواستار وحدت ملی است و انتقادات خود از حکومت را به بعد از جنگ موکول می کند.

پیروزی مجدد بسان لکوموتیوی است که با سرعت تمام براه افتاده است، رئیس جمهور الهام علیف جلوی آن می دود و این درحالی است که هیچکس در داخل کابین قادر به ترمز کردن نیست.