شوشا قلعه ای در آستانه رهایی از28 سال اشغال
یکی از مباحث پر دامنه امروز جامعه ما و بخشی از جامعه جهانی جنگ آذربایجان با ارمنستان بر سر اراضی اشغالی قره باغ است. سخن از آزاد سازی سرزمین های تاریخی مسلمانان آذربایجان از یوغ اشغال 30 سالۀ رژیمی جعلی و اشغالگر بنام ارمنستان در میان است. رژیم جعلی اشغالگری که در اوایل قرن بیستم میلادی، توسط ارکان امپریالیسم در دل خاک آذربایجان و سرزمین های اسلامی به مثابۀ غدّه‌ای سرطانی سر بر آورد. چون ترک ها در جنگ های صلیبی، اروپا و جامعه مسیحیت را به زانو در آورده بودند. بدین خاطر چنان غدۀ سرطانی را میان سرزمین ترکان و در دل آذربایجان کاشتند.
رژیم جعلی ارمنستان که بعد از فروپاشی امپراطوری عظیم عثمانی توسط قدرت های جهانی در اوضاع نابسامان آن ایّام شکل گرفت. اتفاقاً بعد از سقوط رژیم تزاری روسیه تشکیل و دوام حرام خویش را مدیون رژیم دیکتاتوری پرولتاریا و ارتش سرخ آن گشت و با خوی اشغالگری، تجاوز، جنایت و آرمان کذایی ارمنستان بزرگ همواره موجب نا آرامی در منطقه بوده است. این مولود حرام چون ساخته و پرداخته بلشویسم است، از آن رو همواره در منطقه از پشتیبانی کمونیسم و تفکر چپ برخوردار بوده و هست امروزه نیز مقلّدین سابق کرملین که من باب تقلید از میت به دوام بقای خویش می کوشند، مدافعین سرسخت جنایتکاران ارامنه و از ارکان ترک ستیزان منطقه می باشند. رژیم جعلی ارمنستان به پشتیبانی بلشویک ها در سال 1918 با اشغال ایروان این شهر تاریخی شهره در جهان اسلام و زادگاه برخی آیات عظام جهان تشیّع موجب خونین ترین قتل عام ها و بی نظیرترین شکنجه ها و جنایات بشری شد.
علیرغم گردن نهادن ملل تحت ستم اتحاد جماهیر شوروی به تقسیمات بلشویکی به ویژه استالینی حدود ثغوری رعایت می شد. ولی بعد از فروپاشی این اتحاد نامبارک خوی تجاوزگر داشناک‌ها، قره باغ ترک و مسلمان را نشانه گرفت و با پشتیبانی روس‌ها به طور بیرحمانه ای به اشغال قره باغ پرداخته و علاوه بر آن آذربایجانیان مقیم جغرافیای جعلی ارمنستان را نیز به طور فجیعی قتل عام نموده و از سرزمین تاریخی خویش رانده و موجب ویرانی دهات و قصبات آذربایجانی در سراسر ارمنستان اشغالی و جعلی شد. علاوه بر قره باغ سومقاییت و دیگر نواحی خارج از جغرافیای قره باغ نیز از تجاوز این اشغالگران در امان نماند.
امروزه بعد از 30 سال اشغال بیرحمانه این اراضی حاصلخیز مسلمان نشین جمهوری آذربایجان در صدد آزاد سازی اراضی اشغالی خویش بر آمده است باری دایه گان دلسوز تر از مادر حامی اشغال و تجاوز چنان بر طبل دشمن می کوبند که گویی هیچ اشغالی، تجاوزی و کشتار بیرحمانه ای در همین 30 سال پیش در انظار جهانیان رخ نداده است و اینک ارتش آذربایجان است که متجاوز و یورشگر تلقی می شود.
حال ارتش آذربایجان در پروژه آزاد سازی خود به حریم شوشا و منطقه داش آلتی نزدیک شده است.
قلعه شوشا یکی از قلاع معروف آذربایجان و از نظر استراتژیکی، یکی از قلعه های نفوذ ناپذیر آذربایجان به شمار می آید. قلعه شوشا در گذشته نیز خود آغا محمدخان قاجار را در دامنه خویش مدتی زمینگیر ساخته بود. محصول آن محاصره به مشاعره ای انجامید که بیتی از این مشاعره ضرب المثل دوران گشت. معروف است که آقا محمد خان قاجار هنگامی که در سال 1797 وقتی به تسخیر قره باغ مبادرت می‌کند، ابراهیم خلیل خان حاکم قره باغ در قلعه شوشا اقامت داشت و وزیرش ادیب و شاعر نامی ملا پناه واقف بود. معروف است که آقا محمد خان طی نامه ای تهدید آمیز به ابراهیم خلیل خان حاکم قره باغ بیتی نیز به شرح ذیل می نگارد:
ز منجنیق فلک سنگ فتنه می بارد
تو ابلهانه گرفتی میان شیشه قرار
آغا محمد خان که خود دانشمند و سخن پردازی بی مانند بود این بیت را از قصیده لطیف عرفی شیرازی وام ستانده بود.
عرفی شیرازی در قصیده مفصلی تحت عنوان ترجمه الشوق در ستایش مولای متقیان علی (ع) می گوید:
زمانه مرد مصاف است و من ز ساده دلي
کنم بجوشن تدبير و هم، دفع مضار
زمنجنيق فلک سنگ فتنه مي بارد
من ابلهانه گريزم در آبگينه حصار
بعد از رسیدن نامه به دربار ابراهیم خلیل خان، وزیر ادیب وی ملا پناه واقف طی پاسخی به آغا محمد خان بیتی نیز چنین می افزاید:
گر نگه دار من آن است که من می دانم
شیشه را در بغل سنگ نگه می دارد
ملا پناه واقف بعد از گشوده شدن قلعه شوشا توسط آغا محمد خان، تاوان این بیت را تا آستانه اعدام در محبس ادا می کند امّا پیش از آنکه خان قاجار حکم اعدام این ادیب آذربایجان را صادر و به اجرا گذارد، خود شاه سر می‌بازد و ملا پناه واقف از محبس رها و شعر عبرت انگیزی از آن مصاف و ماجرا می سراید که شرح آن شعر در این مجال نمی گنجد.
منظور از این حکایت آن بود که در آن مصاف های قره باغ با آفا محمد خان قاجار ارامنه در کجای قره باغ حکم می‌راندند و در مقابل آغا محمد خان کدام حاکم و وزیر ارمنی قد علم کرده بود که اینک خاک قره باغ این سرزمین تاریخی ترکان آذربایجان را ملک طلق خویش می خوانند. وقت آن رسیده است که سیطره تجاوزگر ارمنی از سرزمین مسلمانان آذربایجان کوتاه و آن کینه توزان تا ابد سیه دل و سیاه رخ مانند.
امروزه نیازی به روایات نیست، در هر مکانی و در هر زمانی می توان گوگل مپس را روشن و در فضای مجازی به مطالعات جغرافیایی آنلاین پرداخت. مساجد شوشا را مشاهده کرد. عمل نقاشان تبریزی چون کربلایی محمد نقاش تبریزی در مساجد قره باغ، در انظار عموم جهانیان است. مسجد اشاغی گوهر آغا، حتما مسجدی نیز چون یوخاری گوهر آغا داشته است، جمعه مسجد و دیگر ابنیه مسلمانان مشهود است.
اینبار شوشا از اهداف غایی آذربایجان در شرف تسخیر است و تا خانکندی راهی نمانده است.