بازی های ژئوپولیتیکی

جنگ اخیر در قرەباغ سرانجام بە شکست ارمنستان و پیروزی آذربایجان انجامید. طبق توافقنامەای کە با میانجیگری روسیە صورت گرفت آذربایجان مناطق مهمی از قرباغ را دوبارە ضمیمە خاک خود خواهدکرد.

 

بسیاری معتقدند کە جرات آذربایجان در حملە بە قرەباغ ناشی از پیش بینی عدم پشتیبانی روسیە از ارمنستان بود کە آن هم بنوبە خود ناشی از پیروکردن سیاست نزدیکی پاشینیان نخست وزیر این کشور بە اروپا بود. در واقع پوتین با رهاکردن چند هفتەای ارمنستان بشدت از این کشور انتقام گرفت.

 

اما سئوال این است کە آیا تقویت حضور ترکیە در قفقاز بە زیان روسیە نیست؟ در جواب این سئوال باید گفت کە آنچە خطوط اصلی سیاست روسیە را در جهان تعیین می کند رقابت با غرب است، و هر حرکت سیاسی دیگر در اقصاء نقاط دیگر جهان توسط این کشور در واقع تابعی از این سیاست کلان است. اگر قرار بر سر انتخاب ترکیە و غرب باشد، بیگمان روسیە ترکیە را انتخاب می کند، کمااینکە در سالهای اخیر با بازگشت ترکیە بە شرق، بعنوان عضوی از ناتو در موارد مهمی از جملە بر سر سوریە با متحدان ناتوئی خود دچار کشمکش نیز شدەاست؛ پدیدەای کە بشدت مورد علاقە مسکو قرار گرفتەاست. در واقع تقویت نسبی موضع ترکیە در منطقە قفقاز می تواند بە تقویت اعتماد بە نفس این کشور برای ادامە مناقشات خود با غرب منجر شود. هیچ بعید نیست کە روسیە پیشاپیش از پیروزی بایدن در آمریکا مطلع بودەباشد و تقویت نسبی موضع ترکیە در قفقاز می تواند دادن یک نوع دلگرمی بە شخص اردوغان باشد برای ادامە مقابلە با بایدن کە صراحتا در نطقهای خود از تنبیە ترکیە گفتەاست. روسیە می داند کە با راە یافتن بایدن بە کاخ سفید و بازگشت او بە دوستان اروپائی خود، موقعیت غرب بە احتمال زیاد دوبارە تقویت می شود و بنابراین روسیە با بازی بر روی کارت ترکیە در صدد پیشبرد بازی کلاسیکی خود برای تداوم انشقاق در صفوف رقبای غربی است.

 

بە نظر می رسد بازی های ژئوپولیتیکی کە می توانند منجر بە بافت جغرافیای سیاسی کشورها شوند، وارد فاز جدیدی از عمر خود می شود. جغرافیای سیاسی تغییر می یابد برای انشقاق در اتحادهای کلان.