قربانیان جاسوس‌افزار پگاسوس: از مکرون تا رابرت مالی و ملک محمد ششم

به دنبال انتشار خبر جاسوسی از روزنامه‌نگاران، سیاستمداران و فعالان حقوق بشر سراسر جهان با استفاده از جاسوس‌افزار موسوم به پگاسوس که بدون نیاز به کلیلک بر تلفن‌های همراه نصب می‌شود، اکنون پژوهش ‌کنسرسیوم روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها‌ به شواهد و قرائن بیشتری دست یافته که نشان می‌دهد این نرم‌افزار پیشرفته پگاسوس، ساخت شرکت خصوصی اسرائیلی ان‌اس‌او، برای جاسوسی از روزنامه‌نگاران، فعالان حقوق بشر، سیاستمداران و دگراندیشان سیاسی مورد استفاده قرار گرفته است.

از سال ۲۰۱۹ «نُوالپینا کپیتال» که یک شرکت مالی خصوصی در بریتانیا است، بیشترین بخش سهام گروه ان‌اس‌او در اسرائیل را تحت کنترل خود داشته است.

بر اساس فهرستی حاوی بیش از ۵۰ هزار شماره تلفن که به دست سازمان رسانه‌ای غیردولتی «داستان‌های ممنوعه» در پاریس، و همچنین عفو بین‌الملل رسیده و با ۱۶ سازمان خبری به اشتراک گذاشته شده، روزنامه‌نگاران توانستند بیش از هزار فرد در ۵۰ کشور را شناسایی کنند که توسط مشتریان ان‌اس‌او شنود می‌شدند.

این فهرست شامل ۱۸۹ روزنامه‌نگار، بیش از ۶۰۰ سیاستمدار و مقام دولتی از جمله سران کشورها، بیش از ۶۵ مدیر اجرایی، و ۸۵ فعال حقوق بشر می‌شود.

به نوشته روزنامه‌ واشنگتن‌پست، رابرت مالی، مذاکره‌کننده دولت جو بایدن در مذاکرات هسته‌ای ایران از جمله افرادی است که شماره‌شان در فهرست پگاسوس درج شده است.

ان‌اس‌او شنود نرم‌افزار جاسوسی خود از مالی را تکذیب کرده و گفته است پگاسوس بر تلفن‌های با پیش‌شماره +۱ (کد آمریکا و کانادا) کار نمی‌کند. شماره رابرت مالی در مارس ۲۰۱۹ زمانی که خارج از دولت آمریکا و در گروه بین‌المللی بحران مشغول به کار بود، به فهرست راه یافته است.

مالی هنوز از شماره‌تلفنی که در فهرست پگاسوس آمده استفاده می‌کند و در این باره نظری نداده است. یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز گفته پروتکل‌های امنیتی اظهارنظر درباره جزئیات هرگونه تهدید علیه پرسنل این نهاد را ممنوع می‌کند.

پیشتر در سال ۲۰۱۸، نشریه نیویورکر گفت که کالین کال و بن رودز، دو مقام سابق دولت اوباما و حامی برجام که از مقام خود کناره‌گیری کردند، هدف جاسوسی شرکت اسرائیلی «بلک کیوب»‌ قرار گرفته بودند.

اطلاعات درز یافته همچنین نشان می‌دهد که شماره موبایل امانوئل مکرون، رییس‌جمهور فرانسه، چارلز میشل، رییس شورای اروپا (نخست‌وزیر وقت بلژیک) و تدروس آدهانوم، مدیر سازمان بهداشت جهانی در سال ۲۰۱۹ و توسط مراکش به فهرست راه یافته‌اند. ملک محمد ششم، پادشاه مراکش، و سعدالدین عثمانی، نخست‌وزیر آن کشور نیز به نظر می‌رسد که توسط نیروهای امنیتی و عواملی در داخل مراکش انتخاب شده‌اند.

چندرهبر دیگر جهان در فهرست پگاسوس دیده می‌شوند:‌ سیریل رامافوزا، رییس‌جمهور آفریقای جنوبی، در سال ۲۰۱۹ و توسط رواندا انتخاب شده، عمران خان، نخست‌وزیر پاکستان را هند در ۲۰۱۹ به فهرست افزوده است. امارات متحده عربی در ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ خواستار شنود سعد حریری، نخست‌وزیر سابق لبنان شده، و فیلیپه کالدرون، ريیس‌جمهور سابق مکزیک توسط یک مشتری مکزیکی دیگر ان‌اس‌او، در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷به فهرست افزوده شده است.

گاردین گفته است که شماره دیپلمات‌ها، مقام‌های ارشد نظامی و سیاستمداران ارشد ۳۴ کشور جهان نیز در فهرست فوق درج شده است. 

ان‌اس‌او می‌گوید که وجود شماره تلفن در فهرست منتشرشده فوق، به معنی این نیست که صاحب آن شماره، الزاما مورد شنود قرار گرفته یا تلفنش هک شده است. این شرکت گفته است که با فهرست فوق «هیچ ارتباطی ندارد» و فناوری‌ پگاسوس فقط در مورد افراد شرور مانند تبهکاران و تروریست‌ها مورد استفاده قرار گرفته و مشتریان ان‌اس‌او ملزم به استفاده از این جاسوس‌افزار تنها برای تحقیق درباره تروریسم و جرائم هستند.

ان‌اس‌او همچنین گفته است که هیچ یک از مشتریانش مکرون، ملک محمد ششم و تدروس آدهانوم را «هدف شنود قرار نداده‌» و علاقمندی مشتریان شرکت به شنود یک فرد و سفارش او به ان‌اس‌او، به معنی هدف قرار گرفتن او توسط ان‌اس‌او نیست.

روزنامه فرانسوی لوموند نوشت که شماره تلفن دیپلمات‌ها و سفرای کشورهای ایران، افغانستان، چین، نپال و عربستان سعودی در دهلی نو نیز در فهرست است.

با این همه گمان می‌رود که این فهرست تنها نشانگر شخصیت‌هایی است که برای مشتریان ان‌اس‌او جذاب تلقی می‌شوند. ان‌اس‌او می‌گوید مشتریانش را ملزم می‌کند تا از این ابزار جاسوسی قوی تنها برای تحقیق درباره تروریسم و جرايم استفاده کنند. اما تحقیقات نشان داده روزنامه‌نگاران و فعالان حقوق بشر از جمله قربانیان پروژه جاسوسی پگاسوس بوده‌اند.

به نوشته نشریه بریتانیایی گاردین شماره‌تلفن روزنامه‌نگاران و مدیران خبرگزاری آسوشیتدپرس و رویترز، شبکه خبری سی‌ان‌ان، روزنامه‌های وال‌استریت‌جورنال، لوموند، فایننشال‌تایمز، نیویورک‌تایمز و اکونومیست در این فهرست هستند.

کنسرسیوم روزنامه‌نگاران در تایید ادعای ان‌اس‌او گفته است که وجود شماره تلفن در فهرست فوق دلیل جاسوسی از صاحبان آنها نیست و می‌تواند نشان از این باشد که آنان اهداف بالقوه مشتریان ان‌اس‌او بوده‌اند.

بیشترین شماره‌های موجود در فهرست مربوط به ۱۵ هزار شماره مکزیکی است، از جمله سسیلیو پیندا بیرتو، روزنامه‌نگاری که در سال ۲۰۱۷ ترور شد، سیاستمداران اپوزیسیون، فعالان حقوق بشر که درباره ناپدید شدن افراد تحقیق می‌کنند.

شماره‌تلفن‌ روزنامه‌نگاران و دگراندیشان خاورمیانه‌ای نیز سهم بزرگی از فهرست را به خود اختصاص داده‌اند.

شماره‌‌هایی مربوط به کشورهای هند، آذربایجان و قزاقستان  نیز در این فهرست موجود است، هرچند هویت همه آنها اعلام نشده است.

ده‌ها تن از روزنامه‌نگاران و مدیران شبکه خبری الجزیره، بن هوبارد مدیر دفتر نیویورک‌تایمز در بیروت، عمر رادی روزنامه‌نگار مراکشی، و کارمن آریستگویی، گزارشگر مکزیکی که درباره فساد تحقیق می‌کند، در این فهرست است.

آندراس سابو و سابولچ پانیی، دو روزنامه‌نگار تحقیقی مجارستانی از جمله کسانی هستند که تلفن‌هایشان قطعا هدف شنود قرار گرفته و تصور می‌شود که دولت دست راستی ویکتور اوربان در این کشور، از جمله مشتریان ان‌اس‌او است که از پگاسوس برای هک تلفن روزنامه‌نگاران استفاده کرده است.