برخی مقام‌های اسرائیل به نشریه هاآرتص گفتند امکان احیای برجام وجود ندارد
یک روزنامه‌نگار اسرائیلی روز یکشنبه سئوالی را مطرح کرد که این روزها در خیلی از محافل اسرائیل شنیده می‌شود: «آیا روابط امارات با ایران باید باعث نگرانی اسرائیل شود؟»
فرنتزمن، در نشریه اورشلیم پست تاکید کرد که امارات متحده عربی علاقه‌ای ندارد جزو ائتلاف علیه ایران باشد و علاقه واقعی آن به «ثبات، مدارا، و قدرت‌بخشی اقتصادی است.»
این در حالی است که چند روز پیش، برخی از مقام‌های اسرائیل به روزنامه «اسرائیل هایوم» گفته بودند که آن کشور نمی‌تواند سامانه‌های حساس پدافندی خود را در امارات مستقر کند، زیرا آن کشور روابط کامل دیپلماتیک و بازرگانی با ایران دارد. ابوظبی حتی پیش از امضای توافق ابراهیم و عادی‌سازی روابط چند کشور عربی با اسرائیل نیز خواهان خرید چند میلیارد دلار سامانه پدافند هوایی از آن کشور بوده است.
بنی گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، هفته گذشته در دیداری با پژوهشگران ارشد و روسای اندیشکده‌های گوناگون آمریکایی از موضع اسرائیل درباره مسئله هسته‌ای ایران سخن گفت. شماری از حاضران در این جلسه با صدور بیانیه‌ای مشترک از راه دیپلماتیک حمایت کردند، اما از جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، خواستند اقدامی علیه ایران انجام دهد. در میان امضاکنندگان این بیانیه، نام‌های دیوید پترائوس، رئیس سابق سازمان سیا، لئون پانه‌تا، وزیر سابق دفاع، و رابرت ستلاف، تاریخدان و مدیر موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک دیده می‌شود. از جمله پیشنهادهای این افراد، اجرای رزمایش‌های نظامی عمده مشترک اسرائیل و آمریکا برای تهدید زیرساخت‌های هسته‌ای ایران و مجبور کردن آن کشور به پذیرفتن خواست‌های جامعه بین‌المللی است.
این بیانیه در ضمن خواهان آن است که «ظرفیت‌های بهبودیافته پدافندی» در اختیار متحدان آمریکا در منطقه و پایگاه‌های نظامی آن کشور قرار گیرد «تا بتوانند با هرگونه عمل تلافی‌جویانه احتمالی ایران مقابله کنند و نشان دهند که اگر لازم باشد، آماده‌اند.»
نویسندگان بیانیه از آمریکا می‌خواهند پاسخی قاطع به حمله ایران به پایگاه آمریکایی‌ها در سوریه و حمله‌های آن به کشتی‌های تجاری در خلیج فارس بدهد.
از سویی، در حالی که دور هشتم مذاکرات وین احتمالا به‌زودی از سر گرفته خواهد شد، برخی مقام‌های اسرائیل بر این باورند که نتیجه این مذاکرات یا «بحران کنترل‌شده» خواهد بود یا توافق موقت. برخی منابع اسرائیلی به روزنامه هاٰآرتص اسرائیل گفتند پیش‌بینی می‌کنند که احیای برجام در دستور نخواهد بود و در عوض، شاهد یکی از این دو سناریوی محتمل خواهیم بود.
دور هفتم مذاکرات اخیرا بدون نتیجه خاتمه یافت و علی باقری کنی، رئیس هیئت ایرانی، فعلا به ایران بازگشته است. اما پیش‌بینی می‌شود که دور هشتم حداکثر تا روز ۱۳ دی ۱۴۰۰ (۳ ژانویه ۲۰۲۲)، یعنی پس از پایان تعطیلات آخر سال میلادی، مجددا در اتریش از سر گرفته شود.
جاناتان لیس روز یکشنبه در گزارشی در هاآرتص نوشت: «منابعی در اسرائیل اکنون بر این باورند که طرف‌های مذاکره به برجام باز نخواهند گشت، از جمله به این دلیل که این توافق در آستانه انقضا است. پیش‌بینی می‌شود که ایران در اواخر ماه ژانویه یا اوایل ماه فوریه ۲۰۲۲ از آن مرز فنی که برجام قرار بود جلویش را بگیرد عبور کند، و فهرست خواست‌های ایران نیاز به گفت‌وگوهای مفصل‌تری خواهد داشت.»
یکی از مقام‌های آمریکا گفته است که واشنگتن در فصل اول سال ۲۰۲۲ تصمیم‌های قاطعی در مورد ادامه مذاکرات و اقدام آمریکا درباره برنامه هسته‌ای ایران خواهد گرفت.
به گفته منابع اسرائیلی که با هاآرتص گفت‌وگو کردند، مذاکرات احتمالا موفق به برقراری مجدد برجام نخواهد شد. در نتیجه، دو سناریو احتمالی در مقابل جامعه جهانی قرار می‌گیرد. یکی شکست مذاکرات و «بحران کنترل‌شده با ایران» است «که مدتی طولانی به درازا می‌انجامد.» در این سناریو، ایران در نهایت مجبور می‌شود پای میز مذاکره بازگردد. سناریوی دوم، رسیدن به توافق موقت در چند هفته آینده است که طبق آن ایران برنامه هسته‌ای خود را در سطح کنونی متوقف می‌کند یا در برخی عرصه‌های محدود، کاهش می‌دهد، اما به سطح برجام نمی‌رساند. حکومت ایران تا کنون گفته است که با چنین چیزی موافق نیست، زیرا که خواهان لغو تمام تحریم‌های مربوط است، و نه فقط برخی از آن‌ها. هنوز معلوم نیست مفاد توافق موقت احتمالی که گاه «کمتر در ازای کمتر» نیز خوانده می‌شود، دقیقا چیست.
در گزارش هاآرتص می‌خوانیم که علی‌رغم برخی گفته‌های خوش‌بینانه در مورد مذاکرات وین در رسانه‌های ایران، به گفته هیئت روسی، «مقام‌های مختلف گفتند که این پیغام‌ها ناکامی تاکنونی مذاکرات را منعکس نمی‌کند.»
از نکات غافلگیرکننده‌ای که در برخی اظهارات راجع به مذاکرات به چشم می‌خورد، یکی این است که به نظر طرف مقابل، نه‌فقط آمریکا و اروپا که حتی چین و روسیه، همه موضعی متحد مقابل ایران گرفته‌اند. یکی از مقام‌های آمریکا چند روز پیش گفت: «به نظرم ایرانی‌ها دو هفته پیش غافلگیر شدند که دیدند با یک جبهه دیپلماتیک واقعا متحد روبه‌رو هستند: نه‌فقط بریتانیا و فرانسه و آلمان، که حتی روسیه و چین. ایرانی‌ها تا کنون کارهایی را که باید در برنامه هسته‌ای انجام دهند قبول نکرده‌اند، و دلیل گیر کردن ما هم همین است.»
به نوشته هاآرتص، پس از اقدام‌های علنی اسرائیلی‌ها در هفته گذشته، از جمله سفر وزیران امور خارجه و دفاع آن کشور به آمریکا و اروپا، در روزهای پیش رو نیز اقدام‌های بیشتر اسرائیل در پشت پرده صورت خواهد گرفت.