فراتر از نشست نقب و تلاش برای ایجاد نظم منطقه‌ای جدید به رهبری اسرائیل

در باره نویسنده: ابراهیم نوار، کارشناس اهل مصر است و در زمینه رابطه اسرائیل وعرب‌ها مقالات کارشناسانه بسیاری نوشته است. او همچنین در زمینه‌های دیگر در مورد خاورمیانه در روزنامه‌های الاهرام ودیگر روزنامه‌ها مطلب ارائه داده است. در همین مقاله نیز  فراتر از نشست نقب و تلاش برای ایجاد نظم منطقه‌ای جدید به رهبری اسرائیل را نوشتند که جناب علی سرداری آن را به فارسی بر گردانده است.

متن:
ترکان عثمانی به مدت سه قرن و نیم تاریخ خاورمیانه را نوشتند، سپس با اتحادی که بریتانیا و فرانسه برقرار کردند در اواسط قرن بیستم ترک‌ها از منطقه رانده شدند و پس از آن رهبری خاورمیانه به ایالات متحده رسید تا دهه دوم قرن بیست و یکم.
اما اکنون اسرائیل مشتاق برای برافراشتن پرچم رهبری به پیشروی خود در رقابت، برای پر کردن خلأ ایجاد شده توسط تغییر تلاش استراتژیک آمریکا از منطقه است. نقش جدید اسرائیل که، ممکن است راه را برای آن چه ما «دوران صلح اسرائیل» نامیدیم هموار کند. این روند توسط رونالد لادر، رئیس کنگره جهانی یهود، به عنوان واقعیتی در نظر گرفته می‌شود که در اجلاس نقف از آن سخن گفته است. نه فقط یک “رویای اتوپیایی”بلکه همانطور که نخست وزیر نفتالی بنت قصد دارد «اجلاس نقب» را به طور دوره‌ای در پایتخت‌های دیگرکشور‌ها نیز تکرار کند و منشور‌ها و ساختار‌های سازمانی در سطح منطقه از آن نشست‌ها نشأت بگیرند..

اسرائیل مشتاق  برافراشتن پرچم رهبری است و به پیشروی خود در رقابت برای پر کردن خلأ ایجاد شده به دلیل تغییر تلاش استراتژیک آمریکا از منطقه ادامه می‌دهد.
نشست «سیدی بوکر» در نقف فلسطین نشانه‌هایی از تغییر وضعیت «بدون نظم منطقه‌ای» به سمت فرآیند تشکیل یک نظم جدید منطقه‌ای به رهبری اسرائیل را نشان می‌دهد که تشکیل اجلاس در شهرکی که؛ دیوید بن گوریون؛ در طول زندگی خود در آن اقامت داشت و پس از مرگش در آنجا نیز به خاک سپرده شد را نشان می دهد.
 این مساله شامل مفاهیم قوی است که اولین مورد تشکر از بنیانگذار رسمی از آن حکومت است و شایید به گونه ای به روح او اطلاع داد که رویای او برای ایجاد یک کشور قدرتمند در اتحاد با اعراب محقق شده است، نه با ترک ها، فارس‌ها و حبشی‌ها بلکه علیه آن هاست!
تحولات هفته‌های اخیر که با تشکیل اجلاس «سیدی بوکر»» به رهبری یایر لاپید وزیر امور خارجه اسرائیل و شرکت وزرای خارجه آمریکا، مصر، امارات، مراکش و بحرین به اوج خود رسید. پذیرش کشور‌های عربی «معتدل سنی» در موقعیت منطقه‌ای اسرائیل و کنار گذاشتن تأثیر اختلافات بر سر مسئله فلسطین و اولویت دادن به مقابله با «تهدید شیعی» با تمام خطرات و فرصت‌هایی که این امر برای طرف‌های مختلف به همراه دارد.

دلایل شکل گیری تا برنامه عمل

اگرچه نخبگان اسرائیلی علاقه زیادی به نشست نقب نشان دادند، اما چشم انداز‌ها و پیامد‌های آن اجلاس فراتر از محدودیت‌های مکان و زمان حاضر آن در نقب است، و پیامد‌های مهمی در رابطه با نقش اسرائیل در سیاست بین المللی دارد.
کشور‌های حاشیه خلیج فارس در سیاست خارجی آمریکا و چگونگی غلبه بر بحران جهانی انرژی به ویژه در گسترهُ خطرناک اروپایی آن و وضعیت خاورمیانه ودر سطح جهانی پس از پایان جنگ اوکراین که از دروازه ترکیه وارد شد، چرخش مهمی داشته اند که ممکن است منجر به غلبه مذاکرات بر ادامه جنگ شود و به معامله بین مسکو و کی یف منجر و یا اوضاع را در اروپا از دروازه آمریکا شعله ور کند و به گسترش دامنه جنگ به خارج از مرز‌ها برسد.
در باره اوکراین نیز آن چه در اینجا به ما مربوط است، درک نخبگان یهودی جهانی و نخبگان اسرائیلی از آن چه در نشست نقب رخ داد و پیامد‌های آن است. پس از بررسی ده‌ها بیانیه، سخنرانی، مقاله، مطالعه و نشستی که تاکنون در اسرائیل منتشر شده، این‌ موارد کلیدی برای درک عناصر درک جهانی و جهان یهودیان اسرائیلی در این زمینه است.

این کلید نمونه‌ای متشکل از چندین مقاله و مقاله کاری است که اولین و مهم‌ترین آن مقاله رونالد لادراست، او هم چنین رئیس کنگره جهانی یهود است که توسط روزنامه جروزالم پست در ۳ آوریل منتشر شدو دومی یک مقاله کاری ارائه شده توسط اودی دکل، مدیر موسسه مطالعات امنیت ملی در دانشگاه تل آویو در میان ۸ مقاله کاری منتشر کرد؛ که توسط این موسسه در آن به بررسی چشم انداز‌ها و برنامه‌های پس از اجلاس نقف می‌پردازد.
تعدادی از کارشناسان مؤسسه‌ای متخصص در روابط اسرائیل و اعراب در نگارش این مقالات شرکت داشتند که برخی از آن‌ها سمت‌های مهمی در آژانس‌های امنیتی و روابط خارجی اسرائیل مرتبط با عادی‌سازی و روند صلح نقش داشته اند، مانند اودی دکل، اودید ایران، شمع. شین، اوفیر وینتر و دیگران.
مساله سوم، مقاله‌ای است از دیوید ماکوفسکی، کارشناس روابط اعراب و اسرائیل، که در حال حاضر سمت مهمی در مؤسسه واشنگتن دارد که این مقاله همان طور که توسط روزنامه تایمز اسرائیل در ۲۸ مارس منتشر شد، توسط این موسسه نیز در وب‌سایت خود منتشر شد و دیدگاه‌های به‌دست‌آمده همچنین شامل مصاحبه‌ای است که جروزالم پست با میر بن‌شبات، دبیر سابق شورای امنیت ملی، و بیانیه‌ها و سخنرانی‌های نخست‌وزیر نفتالی بنت و یایر لاپید، وزیر امور خارجه انجام داده‌اند.
با این وجود، مقاله رونالد لادر، رئیس کنگره جهانی یهود، که خواستار تشکیل یک اتحاد نظامی «سنی-اسرائیلی»  و معمار واقعی آن است و مقاله ژنرال (رزروها) اودی دکل، مدیر مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل، مقاله ماکوفسکی، ستون فقرات بینش نخبگان اسرائیل (از لیکود راست تا کارگر ومیریتس چپ) را نشان می‌دهد.
اسرائیل یک متحد قابل اعتماد است

در ادامه سخنان آقای لادر در مقاله خود که در اول مارس سال گذشته در روزنامه‌های «عرب نیوز» و «جروزالم پست»  منتشر شد، رئیس کنگره جهانی یهودیان مجدداً تأکید می‌کند که کشور‌های عربی خلیج فارس متوجه شده اند. بدون شک، اسرائیل متحد قابل اعتمادی است که می‌توان در مواجهه با ایران که تهدید اصلی این کشور‌ها است، و از طرفی به واسطه برنامه‌های نظامی و موشکی و دستیابی به تسلیحات هسته ای، و از طریق استفاده از نیرو‌های نیابتی خود در منطقه، به ویژه گروه حوثی در یمن، که در حمله به مراکز حساس نفتی و نظامی این کشور هستند ، موثر واقع شود.
مقاله لادر تلویحاً ایالات متحده را به اعمال سیاستی با ماهیت نیمه انزواگرایانه متهم می‌کند که مشتاق است فقط به منافع خود دست یابد، بدون این که منافع متحدان خود از جمله به عربستان سعودی که در معرض حملات مداوم موشکی و پهپادی قرار دارد در نظر گرفته شود. لادور گفت، سیاست کشور‌های عربی میانه رو به این اطمینان رسیده  که «تنها متحد قابل اعتماد، همسایه کوچک، اما قدرتمند آن ها، اسرائیل است» و بر اساس این قطعیت، گروهی از این کشور‌ها روابط دیپلماتیک کامل با اسرائیل برقرار کردند، با آن ها قرارداد‌های تجاری منعقد و  ابتکارات اقتصادی بلندپروازانه‌ای را به اشتراک گذاشتند و گسترش خطوط هوایی را برای ترویج مبادلات، گردشگری و مسافرت، تبادل اطلاعات امنیتی و تلاش برای ایجاد یک ساختار منطقه‌ای جدید که آن را بدون قید و شرط می‌پذیرند.

نقش مورد انتظار عربستان سعودی

. لودر به اهمیت مشارکت عربستان سعودی و فلسطینی ها در مرحله پس از نشست نقف اشاره دارد، زیرا حضور عربستان سعودی به ساختار همکاری منطقه ای جامع به آن قدرت زیادی می بخشد که یوسی بیلین، وزیر سابق نیز بر آن تاکید کرد که او ازرهبران پیشین حزب کارگر اسرائیل بود، البته او بر این باور است که این روند به تاخیر افتاده است. لادر معتقد است که مشارکت فلسطینی‌ها برای خنثی کردن تأثیر درگیری‌های فلسطین اسرائیل و اجتناب از گزینه «یک دولت» (دولت فلسطینی).که او آن را «فاجعه‌بار» می‌داند،این توصیفی  است که همیشه از سوی رهبران اسرائیل مورد استفاده قرار گرفته است. جنبش جهانی صهیونیسم از زمان پیدایش آن، با توجه به تلاش آنها برای ایجاد یک کشور ناب یهودی در سرزمین فلسطین.در این رایطه لادر معتقد است که ایجاد یک اتحاد “اسرائیلی-آمریکایی-عربی” سنگ بنای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته ای است از طرفی برای حفظ امنیت انرژی که غرب به دنبال آن است، با توجه به اضطرابی که اروپا از زمان حمله روسیه به اوکراین از آن رنج می برد. خطوط مقاله رونالد لادر حاوی میزان زیادی خوش بینی واطمینان است که مسئله ایجاد یک نظم منطقه ای به رهبری اسرائیل در خاورمیانه یک رویای اتوپیایی نیست، بلکه اکنون آن حقایقی است که در روی زمین از خودش سخن میگوید ، این حقایق توسط رهبرانی که بینش تاریخی داشتند مانند انور سادات، مناخیم بگین، ملک حسین، شیمون پرز و اسحاق رابین قابل ادامه دادن است. اگر مقاله آقای لادر این تصور را به جا می گذارد که اسرائیل به تنهایی می تواند خلاء ناشی از سیاست آمریکا در منطقه را پر کند، ودر مقابل مقاله ماکوفسکی و مقاله دکل به سرعت این برداشت را با تأکید بر اینکه اسرائیل ابرقدرتی نیست که توانایی جایگزینی ایالات متحده در منطقه را داشته باشد. ماکوفسکی اینکه حمایت ایالات متحده از نظم جدید منطقه ای و تعهد واستمرار آن به کشورهای خاورمیانه و نقش آن در گسترش و تعمیق دامنه «توافق ابراهیم»که شرط موفقیت آن خواهد بود. به طوری که این توافقات به چارچوبی جامع برای همکاری نظامی، اقتصادی، سیاسی و فناوری بین اسرائیل و کشورهای عربی میانه رو سنی و همچنین با ترکیه (دیکل) تبدیل شود که بر اهمیت ابتکار عمل برای ایجاد ائتلاف امنیتی خاورمیانه تاکید می کند. MESA)، اتحادی که آقای لادر قبلاً به نام سازمان دفاع خاورمیانه به عنوان اتحاد نظامی علیه ایران پیشنهاد کرده بود. اسناد کاری منتشر شده توسط مؤسسه مطالعات امنیت ملی اسرائیل تأیید می کند که کشورهای عربی میانه رو و اسرائیل منافع مشترکی دارند، با هم با تهدید ایران روبرو هستند و مشترکاً آرزوی همکاری بیشتر دارند که آنها را در یک ردیف در برابر ایران قرار می دهد. و همچنین در مواجهه با تلاش واشنگتن برای بازگشت به توافق هسته ای با ایران. در این اسناد توافق شده است که کشورهای منطقه نخواهند توانست مانع از امضای این توافق توسط آمریکا شوند که این امر برای منافع کل منطقه مضر است، بنابراین وحدت شرایط برای مقابله با پیامدهای آن ضروری است. و از دستیابی ایران به سلاح هسته ای یا تهدید همسایگان خود باید جلوگیری گردد .

منبع: القدس العربی