کردها و مدیریت بین المللی بحران

اینکه چگونه، به سرعت و موثر، به یک بحران واکنش نشان دهیم از اهمیت بسیاری برخوردار است.

درک و ارزیابی درست از بحران، تجزیه و تحلیل بحران، اندازه گیری درجه ی تهدیدها و آسیب ها، بررسی محدودیت ها، برنامه ریزی، نوآوری، مشاوره، راه حل های ویژه، تشکیل تیم بحران، بررسی امکان سنجی عملیاتی، شبیه سازی بحران، مدیریت و راهبری، ارتباطات یکپارچه، پیش نگری تهدیدهای ناگهانی، برنامه ریزی موثرتر در صورت لزوم، توسعه ی برنامه ها، آموزش و آگاهی و... از مهمترین پایه های پاسخ صحیح به بحران ها هستند.

اینکه بحران از کدام نوع باشد -بسته به نوع بحران- درجه و شدت اهمیت هریک از بایسته های مدیریت بحران نیز تغییر می کنند.

آنچه در فردای کردستان از اهمیت فراوان برخوردار است مطالعه تجربیات و شیوه‌های مدیریت بحران‌ها توسط احزاب کردستانی و جریان هایی است که خود را با مساله ی کرد در ارتباط می بینند.

دو ویژگی مهم وضعیت خاورمیانه و به ویژه سرزمینی که کردستان می نامیم تنوع دامنه بحران ها و افزایش تعداد آنها است که نیاز به پیچیدگی های تخصصی در مدیریت دارد و دگیر نمی توان با رویکردهای کلاسیک، حتی به مطالعه و بررسی آنها پرداخت چه رسد به آنکه به سوی حل بحران ها و هدایت آنها در مسیر مصالح ملت کرد گام نهاد. بدیهی است که اشتباهات فراوان در تحلیل های چند ساله ی اخیر در موضوع بحران ها و به تبع، موضع گیری ها و اقدامات انجام گرفته، برای نشان دادن این مدعا کافی به نظر می رسد.

****

نظام بین الملل اکنون در مرحله ی انتقالی قرار دارد و حضور و تکثیر قدرت ها امری کاملا روشن به نظر می رسد. در این میان خاورمیانه، عموما و  کردستان، به عنوان یکی از مراکز "قلب جهان جدید"کانون این بحران های متنوع و فزاینده است و به همین خاطر هم هست که حضور قدرت ها و تکثیر آنها در قالب های گوناگون، کردستان را به میدانگاهی بزرگ در دوران نوین تیدیل نموده است.

ایالت متحده ی آمریکا اگرچه ساختار تصمیم گیری خود را همچنان بدون تغییر نگاه داشته است اما توجه بیشتری به دیدگاه‌های قدرت‌های دیگر از خود نشان می‌دهد، مسکو همچنان به صورت استراتژیک به مسایل نگاه می کند و همچنان قدرت نظامی، موازنه‌سازی، دیپلماسی انرژی، و فناوری نظامی را در سیاست های خود، لحاظ می کند و اروپا با تبدیل شدن به یک مجمع دموکراتیک از دولت‌های اروپا، از طریق مسالمت‌آمیز و نیز چندجانبه‌گرایی به سوی مدیریت بحران های بین المللی گام برمی دارد.

قدرت های درجه دوم نیز بسته به مزیت های نسبی خود در حوزه های گوناگون سیاسی، اقتصادی و نظامی، و با در نظر گرفتن این مساله که اولا ساختار سلسله مراتب قدرت را با قدرت های اول، برهم نزنند و با آنها زاویه ی زیادی پیدا نکنند منافع و اولویت های خود را تعریف و برای آن هزینه می کنند.(چین، ژاپن، آلمان، بریتانیا، فرانسه)

در خاورمیانه هم، آرایش قدرت های منطقه ای مانند ایران، ترکیه، عربستان نیز کاملا موازی با قدرت های اول و در مسیری است که با متحدان آنها هماهنگ و همسو باشد.

اکنون با توجه به رویکرد مدیریت بحران های بین الملل توسط ایالات متحده آمریکا (تولی گری با توجه به قدرت تکنولوژیک و نظامی، مطالعه ی سوابق کشورها در تصمیم گیری ها، گفتگو با افکار عمومی در هنگام بحران، کنترل مستقیم بر تاکتیک های نظامی در طول بحران، کسب اطلاعات همه جانبه از طریق شبکه های ارتباطی)، اروپا (تلاش برای جلوگیری از آغاز منازعات داخلی و فروپاشی قدرت مرکزی، مداخله با هدف پایان دادن به منازعات داخلی، ثبات‌سازی

پس از مداخله و بازسازی مادی و نهادی که هدف از آن برقراری مجدد قدرت مشروع و مؤثر دولت است) و روسیه (انگیزه ی تهاجمی مبتنی بر استراتژی گسترش طلبی، کسب امتیازات بیشتر به مجرد مشاهده ی ضعف در طرف مقابل، به کارگیری قدرت نظامی یا تهدید نظامی، واکنش های سخت و مقابله جویانه، عدم عقب نشینی در مسایل استراتژیک) و منافع درگیر آنها در خاورمیانه (و کردستان)، مهمترین موضوع، نوع نگاه کردها به بحران، با توجه به رویکردهای گونه گون قدرت ها و مدیریت بحران در این منطقه است.

****

اکنون که کردها علیرغم نداشتن یک قواره ی سیاسی مستقل، با تسلط نسبی بر دو بخش از چهار بخش کردستان، حتی به عنوان بخشی از مدیریت بحران بین المللی پذیرفته شده و در حال نقش آفرینی خود هستند پرسش مهم آن است که دارای دانایی لازم برای هدایت مدیریت بحران به سوی تحقق آرزوی دیرینه خود هستند؟ کردها چگونه در برابر رویکردهای گوناگون قدرت های بزرگ به بحران، مطالبات خود را به سوی هدف هدایت می کنند؟ و اینکه توانسته اند یا می توانند بر اساس ظرفیت های درونی خود، جهان را برای تاسیس یک کشور مستقل کرد به قناعت بایسته برسانند؟ و خود به یک بازیگر فعال تبدیل شوند؟

پاسخ این پرسش های سوزان در فردای فروکش بحران در منظقه و حرکت به سوی تثبیت مجدد خاورمیانه، بر روی نقشه های جغرافیا ظاهر خواهد شد: بدون کشور مستقل کرد یا موجودیتی نوین به نام "کردستان"....

منابع:

-مرکز مدیریت بین المللی بحران

-مدیریت بین الملل(I.S.M)

AON-

-گروه بحران بین الملل(I.C.G)