بیانیه جنجالبرانگیز اوباما درباره نسلکشی ارامنه
اوباما در نود و ششمین سالروز کشتار ارامنه در زمان حکومت عثمانی از آنکارا خواست این کشتار را به رسمیت بشناسد. با این حال رییس جمهوری آمریکا برخلاف دوران مبارزات انتخاباتیاش، برای سومین سال پیاپی از به کار بردن عبارت "نسلکشی"برای این رویداد پرهیز کرد.
اوباما در زمان تبلیغات انتخاباتی خود در سال ۲۰۰۸ اعلام کرده بود که کشتار ارامنه توسط دولت عثمانی یک نسلکشی بوده و باید در برایر یک چنین حادثه تاریخی، از همین واژه استفاده کرد. رییس جمهور آمریکا در بیانیه ۲۴ آوریل خود گفت: بگومگوهای تاریخی به بیثباتی امروز منجر میشود و خاطره جانباختگان را خدشهدار میکند. نظر شخصی و دیدگاه من درباره آنچه که در سال ۱۹۱۵ رخ داد تغییر نکرده است، تنها به رسمیت شناختن کامل و صریح این حوادث به نفع همه است. وی افزود: منازعه بر سر تاریخ زمان حاضر را ناآرام میکند و خاطره بد از کسانی که زندگیشان به تاراج رفته است برجای میگذارد، اما آشتی با گذشته، اصلی درست برای ساخت آیندهای مشترک، امن و شکوفا است. اوباما تلاشهای ترکیه و ارمنستان در راستای ایجاد زمینهای برای گفتوگو در این زمینه را ستود و آن را گامی در راه شناساندن تاریخ مشترک آن دو کشور دانست.
به گزارش دویچه وله، بیانیه منتشر شده از سوی کاخ سفید به مناسبت نود و ششمین سالروز کشتار ارامنه در ۲۴آوریل ۱۹۱۵ نه تنها واکنش مثبتی به همراه نداشته، بلکه موجب اعتراض مقامات هر دوکشور ترکیه و ارمنستان نیز شده است. "نامق تان"سفیر ترکیه در آمریکا از اظهارات اوباما شدیدا ابراز تاسف کرد و این اظهارات را برداشتی سیاسی و یکجانبه از تاریخ و نامناسب و اشتباه توصیف کرد.
روابط بین واشنگتن و آنکارا در سال ۲۰۰۹ پس از اینکه کنگره آمریکا طرح قانون "نسلکشی خواندن کشتار ارامنه"در زمان حکومت عثمانی را ارائه کرد متشنج شد. آنکارا در واکنش به این اقدام سفیر خود را از واشنگتن فراخواند.
لابی ارامنه آمریکا نیز اعلام کرده است که سخنان رییس جمهور ایالات متحده را نپسندیده است. «برایان آردونی» مدیر اجرایی این مجمع به خبرگزاری فرانسه گفت: کلمات چندان مهم نبودند. اما چه خوب بود که امروز به مناسبت عید پاک و بزرگداشت نسل کشیای که ۹۶ سال پیش اتفاق افتاد، به گونهای دیگر از فرصت ایجاد شده برای التیام زخمهای عزیزانمان استفاده میشد. آردونی گفت: حتی رونالد ریگان، رییس جمهوری اسبق ایالات متحده نیر سالها پیش از واژه "نسلکشی"برای این حادثه تلخ تاریخی استفاده کرد.
در بیست و چهارم آوریل هر سال به یاد کشتار ارامنه و بازداشت بیش از دویست متفکر و سران ارامنه در سال ۱۹۱۵ در قسطنطنیه چندین مراسم برگزار میشود. این موج کشتار و کوچ اجباری آرام تا سال ۱۹۱۷ ادامه پیدا کرد. از نظر ارامنه این کشتار که در آن بیش از یک میلیون و پانصد هزار ارمنی قربانی شدند یک نسل کشی بوده است.
تاکنون کشورهای روسیه، فرانسه، آلمان، هلند، بلغارستان، لهستان، لیتوانی، اسلواکی، سوئد، سوئیس، یونان، قبرس، لبنان، کانادا، ونزوئلا، آرژانتین و هر ۴۲ ایالت آمریکا کشتار ارامنه را پذیرفتهاند. کشتار ارامنه از سوی واتیکان، پارلمان اروپا و شورای کلیسای جهانی پذیرفته شده است.
با این حال ترکیه تنها کشته شدن۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر را به رسمیت شناخته است. آنکارا معتقد است این افراد به علت نسلکشی کشته نشدهاند بلکه به علت هرج و مرجی که در سالهای پایانی حکومت عثمانی حکمفرما شده بود جان خود را از دست دادهاند