رضا پهلوی: دیپلماسی با هدف تغییر رفتار جمهوری اسلامی، محکوم به شکست است
شاهزاده رضا پهلوی هرگونه مذاکره با جمهوری اسلامی با هدف تغییر رفتار این حکومت بهسمت بهتر را محکوم به شکست میداند و درباره مذاکرات احیای برجام در وین میگوید: «تاکتیک رژیم همیشه از یک جهت ثابت بوده و آن فریبدادن دنیا و استفاده از آن به نفع خود است.»
مذاکرات غیرمستقیم بین واشینگتن و تهران برای احیای توافق هستهای (برجام) در وین، وارد «مرحله نهایی» خود شده است، اما بسیاری از تحلیلگران با توجه به اختلافهای حلنشده میان طرفها، از تشدید خطر بهنتیجه نرسیدن گفتوگوها گفتهاند. این درحالی است که مقامهای غربی امیدوارند با رسیدن به توافق در این مذاکرات، جمهوری اسلامی ایران به محدودیتهای هستهای توافق برجام، ازجمله در زمینه غنیسازی، بازگردد.
نشریه آمریکایی آنلاین «دیسپَچ» (The Dispatch)، در مقالهای که روز دوشنبه، ۱۱ بهمنماه، منتشر کرد، با اشاره به احتمال به نتیجه نرسیدن این مذاکرات، از قول شاهزاده رضا پهلوی نوشت: «دیپلماسی با هدف نهایی تغییر رفتار جمهوری اسلامی درجهت بهتر، همیشه محکوم به شکست بوده است.»
شاهزاده رضا پهلوی به این نشریه گفت: «درنهایت [جمهوری اسلامی] درحال خرید زمان است، زیرا آنها فکر میکنند میتوانند بهواسطه یک دولت معین در غرب، عمر خود را بیشتر کنند… ما شاهد افتوخیزها بودهایم، اما تاکتیک رژیم همیشه از یک جهت ثابت بوده و آن فریبدادن دنیا و استفاده از آن به نفع خود است.»
ولیعهد پیشین ایران گفت که منابع رو به کاهش این کشور «برای مردم خرج نمیشود»، بلکه صرف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و هدف آن برای صدور انقلاب به کشورهای همسایه میشود و «مردم هم این را میدانند، درحالیکه گرسنگی میکشند و برای زندگی تقلا میکنند». به گفته او، این درحالی است که پاسخ رژیم جمهوری اسلامی به نارضایتیهای مردم، «اسلحه بیشتر، سرکوب بیشتر، اعدامهای بیشتر» بوده است.
به نوشته «دیسپچ»، شاهزاده رضا پهلوی ضمن دفاع از «مبارزه بدون خشونت» بهعنوان راهکنشی برای تغییر رژیم در ایران، با اشاره به جنبشهای مارتین لوتر کینگ و نلسون ماندلا بهعنوان حرکتهای الهامبخش، گفت: «این [رژیم] تا کی میتواند ادامه داشته باشد؟ مثل این است که یک سال پیش از پایان آپارتاید، یا یک سال قبل از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، بهعنوان یک رژیم، این سوال را بپرسید. دیر یا زود اتفاق میافتد. پیشبینی دقیق زمان آن بسیار سخت است، اما تاریخ نشان داده که رهایی مسلم است.»
انتخابات ریاست جمهوری خردادماه سال ۱۴۰۰ در ایران، با نرخ مشارکت ۴۹درصد، کمترین میزان مشارکت در تاریخ حکومت مذهبی را داشت و همچنین بالاترین تعداد برگههای رای سفید و باطله (۱۴ درصد). براساس این مقالهِ شاهزاده رضا پهلوی معتقد است بایکوت رایدهندگان ایرانی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۱، که نتیجه آن پیروزی ابراهیم رئیسی تحت برنامهریزی رهبر جمهوری اسلامی بود، «پیام روشنی برای جهان خارج» ارسال کرد.
ولیعهد پیشین ایران با رد هرگونه تمایل به رهبری کشور چه بهعنوان پادشاه و چه بهعنوان یک مقام منتخب، به این نشریه گفت: «من نقش خود را اینگونه نمیبینم، نه تمایلی به این کار دارم و نه علاقهای به انجام آن… من فکر میکنم اقتدار گاهی اوقات ماهیت و رفتار مردم را تغییر میدهد.»
شاهزاده رضا پهلوی سه ماه پس از مرگ محمدرضاشاه بر اثر سرطان در سال ۱۳۵۹ و در بیستمین سالگرد تولدش، بهعنوان جانشین تاجوتخت خانوادهاش در کاخ کوبه قاهره سوگند خورد، اما بهنظر میرسد که دیدگاههای او از آن زمان تاکنون تغییر کرده است. سال گذشته، یک فایل صوتی از او منتشر شد که در آن حمایت شخصی خود از نظام حکومتی جمهوری را اعلام کرد و گفت: «بهعنوان یک دموکرات، نمیتوانم وراثت را بهعنوان مبنایی برای انتخاب یک فرد صاحب اقتدار، حتی بهشکل نمادین، توجیه کنم… ایرانیان به ارباب نیاز ندارند.»
او به «دیسپج» گفت که درصورت گذار مردم ایران از استبداد به نوعی حکومت دموکراسی نیابتی و سکولار، نقش خود را نوعی مشاوره میداند و افزود: «امروز برای نتیجهگیری زود است… درمقابل، ما باید انواع بحثهای سالم را تشویق کنیم تا مردم این بار - برخلاف ۴۲ سال پیش که نمیدانستند درنهایت به چه چیزی خواهند رسید- درک و ایده روشنی از گزینههای موجود داشته باشند.»
به نوشته این نشریه، وسعت و گوناگونی فراوان جوامع ایرانی خارج از کشور که شامل بیش از چهارمیلیون نفر در سراسر دنیا میشوند، عاملی برای تضعیف تلاشها در راستای اتحاد این گروههاست.
شاهزاده رضا پهلوی در پاسخ به سوال خبرنگار نشریه درمورد گروههای مخالف جمهوری اسلامی (ازجمله سازمان مجاهدین خلق) با دیدگاههای اساسا متفاوت برای آینده ایران، گفت: «وقتی از نظر ساختار و رفتار سازمانی دقیقا مخالف مدارا و آزادی بیان باشید، نمیتوانید ادعا کنید که یک برنامه دموکراسیخواهانه دارید.» اما او افزود، هرچند گروههای اپوزیسیون اغلب بر سر «شکل نهایی» حکومت با هم درگیر میشوند، اما عموما موافقاند که تنها در یک ایران آزاد میتوانیم به این شکافها رسیدگی کنیم.
به نوشته دیسپچ ولیعهد پیشین ایران از گفتوگو درمورد وقایع سال ۱۳۵۷ اجتناب کرد و در عوض با تمرکز بر آینده ایران، گفت که نمایشهای مکرر نارضایتی مردم ایران نشان میدهد که حکومت این کشور در شکل فعلی «حقیقتا قابل تحمل نیست».