تورک و آذربایجانی
تحولاتی کە منطقە خاورمیانە و قفقاز را فرا گرفتە موضوعات بسیاری را باخود بمیان آوردە است کە فضای سیاسی ایران نیز بی تاثیر از آن تحولات نیست. تشکیل فراکسیون تورک در پارلمان ایران، جنایات رژیم ترکیە و بازگشت حاکمیتش بە ایدەهای ارتجاعی بە موضوع بحث برخی رسانەهای فارس زبان منجملە سایت ایران گلوبال در آمدە است. خوب یا بد سایت ایران گلوبال از آزادترین سایتهای خارج از کشور است. افراد شناختە شدەای از بهترین چهرەهای آذربایجان، اهل قلم و صاحب نظر آذربایجانی فعال هستند کە پایە اساسی نویسندگان سایت را شامل میشوند. اما واقعیت این است کە این سایت جولانگاە افراد مامور شدەای شدە کە با نام مستعار فضا را ملتهب و منحرف می نمایند. آن عدە ایرادات خود را نە در چارچوب موارد مطرح شدە بلکە موضوعات بی ربط بە بحث میگذارند، در مقابل تورکها بە حمایت از کوردها و در حمایت از تورکها علیە کوردها جبهە گیری کنند. علیە ارمنیها خود را تورک دوآتشە نشان دهند، بطور خلاصە ماموریتشان آن هست کە بجای امکان فراهم شدن بحث جدی و فضای دیالوگ مسیر مباحث را بە انحراف بکشند. آخرین نوشتە من در آن سایت تحت عنوان چرخش اسلام ترکی ترکیە بە اسلام وحشی مباحثی را بهمراە داشت کە همچون نوشتەهای دیگر افراد بی نام و نشان وارد بحث شدند. بنابراین عدەای هم کە از چهرەهای آشنای سایت هستند موضوعاتی را مطرح کردند کە نیازمند پاسخگویی است و ایدەهای آنان قابل احترام است. نوشتە کوتاە زیر پاسخی بە نگاە برخی دوستان است تا بلکە بتوان از منظری دیگر بە موضوعات پرداخت و در این میان سوالاتی را در ارتباط با علل طرفداری تورکهای ایران از ترکیە مطرح نمود و سوال نمود کە چرا تورکهای ایران سرنوشت خود را بە تورکهای ترکیە گرە میدهند؟ خدمات ترکیە بە تورکهای ایران چە بودە است؟
قبل از هرچیز در ارتباط با اینکە آیا مردم آذربایجان ایران تورک هستند یا آذری بە ایدە آقای ضیا صدرالاشرافی از فعالان سیاسی آذربایجان واقفم کە میگوید ملیت من آن هست کە خودم دوست دارم و از اینکە ایشان خود را تورک می داند من نمیتوانم ایشان را آذری خطاب کنم. هرچند بکارگیری واژە تورک بدلایل خاصی تنها در میان آذربایجانیان ایران اهمیت دارد و مردم جمهوری آذربایجان شمالی خود را آذری می دانند، با این وجود من اسم تورک را برای مردم آذربایجان بکار میگیرم.
با تمام ادلەها و حقایق تاریخی تورکهای آذربایجان ایران و جمهوری آذربایجان بە عبارت دیگر مردم آذربایجان شمالی و جنوبی از یک ریشەاند و یک ملتند. همانگونە کە کوردها ٥٠٠ سال قبل در جنگ چالدران ازهم جدا شدند، تورکهای آذربایجانی نیز در جنگ میان ایران و روس از هم جدا گردیدند.
با وجود نزدیکی و خویشاوندی زبانی تورکهای ایران و ترکیە، مشترکات تاریخی و فرهنگی آنچنانی میان تورکهای ایران و ترکیە وجود ندارد و اساسا اشتراکات زبانی و مشترکات فرهنگی آنان غنی تر از مشترکات زبانی و فرهنگی کوردها با فارسها نیست.
تورکهای ایران ساکن آذربایجان بودەاند و از اصیلترین مردمان این سرزمینند. زبان تورکی آذربایجانی زبان خالص تورکی ـ البتە امروزە با زبان فارسی قاطی شدە ـ، جامعە آذربایجان ساختاری سکولار دارند و آزادیخواە بودە و هستند. قبلا در جایی خواندە بودم کە شهر نقدە با ترکیب جمعیت کورد و تورک از سکولارترین شهرهای ایران است. اما تورکهای ترکیەی امروزی در قرنهای اخیر بە فلات آناطولی کوچ کردەاند. هویت ملی آنان با دین گرە خوردە است، بیش از ٧٠٪ زبانشان از عربی گرفتە شدە است، در مقابل اروپا با ابزار دین خود را معرفی میکنند و در مقابل ممالک منطقە تظاهر بە غربی بودن میکنند. البتە باید گفت باوجود اردوغان چهرە واقعی خود را بە نمایش گذاشتەاند.
در عصر جدید تا بە امروز کە تورکهای ایران تلاشهایی برای آزادی، استقلال و رهایی از ایران کردەاند هیچگاە از طرف تورکهای ترکیە چە از جانب مردم چە از جانب دولت مورد حمایت قرار نگرفتەاست. شخصا دوست دارم سندی از حمایت مردم و دولت ترکیە از تورکهای ایران نشان دهند تا حمایت متقابل آنان از ترکیە درک شود. در غیر اینصورت جانبداری و سینە زنی برخی از تورکهای ایران از تورکهای ترکیە چیست؟! دوستان آذربایجانی باید بجای پادو قرار دادن خود بە ترکیە بە اعتبار تاریخی و ملی خود افتخار ورزند و بیشتر در صدد تحکیم و نشان دادن مناسبات تاریخی خود با مردم جمهوری آذربایجان باشند کە خارج از مشترکات ملی و فرهنگی ویژگیهای بارزی دارند در ساختار شوروی سابق یکی از سکولارترین ملتهای آن اتحاد بودند.
انتظار میرفت تورکهای ایران همچون ملت عرب کە هیچگاە جنایات رژیمهای عراق و سوریە را تائید نکردە آنان نیز در مقابل جنایات رژیم تورک موضعگیری روشنی داشتە باشند. آنان باید بدانند آنچە امروزە بر سر کوردهای ترکیە می آید بعید نیست در آیندە بر سر تورکهای ایران خواهد آمد. اما متاسفانە اغلب تورکها بە جای رویە انسانی و محکوم کردن جنایات تورکها و افشای چهرە کریە آنان در صدد تطهیر چهرە حاکمیت فاشیستی تورکیە هستند. این در حالیست کە بسیاری از مردم تورکیە از خشونت طلبی جامعە خود شرمندەاند.
عربهای ایران احترام زیادی بە حقوق ملتهای تحت ستم در منطقە قائلند. آنان یکی از مدافعان کسب حقوق ملی کوردهای عراق و سوریە هستند و در این زمینە تعصبات کور از خود نشان نمیدهند تا بە دفاع از دیکتاتورهای عراق و سوریە یپردازند، اما بسیاری از تورکهای ایران از روی تعصبات کور بە مسئلە مینگرند و ذهنیت خطرناکی در افکار روزانە آنان مشاهدە میشود. تورکهای ایران کە تبار ملی آنان از جنس آذریهای جمهوری آذربایجان هست و بجای اینکە بر هویت ملی خود تکیە کنند بە کشور ترکیە با آن تاریخ ننگین و منفور کە دارد تکیە می کنند و عملا تیشە بە ریشە خود وارد میکنند.